BV Ung Bướu NA: Vai trò chẩn đoán hình ảnh trong tầm soát ung thư vú

1. Tầm soát ung thư vú là gì?

Tầm soát ung thư là phát hiện ung thư ở giai đoạn rất sớm khi chưa có bất cứ biểu hiện nào của bệnh.

Ung thư giai đoạn rất sớm hầu hết được chữa khỏi bằng phương pháp đơn giản, ít tốn kém, với rất ít tác dụng phụ, không ảnh hưởng đến chức năng, thẩm mỹ.

Ngoài ra, tầm soát ung thư còn phát hiện được những tổn thương tiền ung thư, là những tổn thương không phải ung thư nhưng có nhiều khả năng chuyển thành ung thư sau này.

Hiện nay vai trò của tầm soát ung thư vú ở những phụ nữ bình thường đã làm thay đổi rõ ràng bệnh sử tự nhiên của bệnh cũng như cải thiện đáng kể tiên lượng bệnh. Khuyến cáo của Bộ y tế Việt Nam nên khám sàng lọc mọi phụ nữ trên 40 tuổi, không có triệu chứng lâm sàng ung thư vú ít nhất một năm một lần. Với phụ nữ từ 50-74 tuổi, nên sàng lọc ung thư hai năm một lần .

Các phương pháp được áp dụng trong chương trình tầm soát ung thư vú tại Việt Nam:

• Tự khám vú

• Khám lâm sàng tuyến vú

• Chụp X-quang tuyến vú

• Siêu âm tuyến vú

(Trong trường hợp cần thiết bác sĩ sẽ cho chụp cộng hưởng từ MRI và sinh thiết vú để chẩn đoán bệnh)

Trở về với nền y học hiện đại bây giờ, chẩn đoán hình ảnh có vai trò rất quan trọng và không thể thiếu trong tầm soát ung thư. Chụp X-quang tuyến vú và siêu âm tuyến vú là hai phương pháp bổ trợ cho nhau, mang lại hiệu quản cao, trở thành phương pháp đầu tay trong tầm soát ung thư vú hiện nay tại Việt Nam.

2. Vai trò phương pháp chụp X-quang tuyến vú hay chụp nhũ ảnh (Mammography)

Chụp X-quang vú là phương pháp hiệu quả dùng trong sàng lọc phát hiện bệnh lý tuyến vú nói chung cũng như ung thư vú nói riêng. Nhiều nghiên cứu cho thấy chụp X-quang vú giúp giảm tỷ lệ tử vong của ung thư vú khoảng 30%, vì vậy theo đề xuất của Hội ung thư Mỹ đề xuất đối với phụ nữ > 40 tuổi nên chụp X-quang vú 1 – 2 lần/năm vì ở lứa tuổi này nguy cơ mắc ung thư vú tăng lên đáng kể. Tuy nhiên những người khỏe mạnh, không có yếu tố nguy cơ nên chụp X-quang vú 1 – 2 lần/ năm.

Ưu điểm của phương pháp là phát hiện u ở giai đoạn sớm, cho kết quả nhanh, không xâm lấm và ít tốn kém. Nhược điểm là hạn chế đánh gia trong các trường hợp tuyến vú đặc và đau khi thực hiện.

Hình ảnh vi vôi hóa (mũi tên đỏ) trên phim X-quang vú đặc trưng cho tổn thương ác tính.

Hình ảnh khối u bờ tua gai nghi ngờ ác tính cao trên phim X-quang tuyến vú

3. Phương pháp siêu âm tuyến vú

Siêu âm tuyến vú là cũng là phương pháp hiệu quả trong tầm soát ung thư vú. Siêu âm tuyến vú là xét nghiệm khá phổ biến ở Việt Nam cũng như trên thế giới do là phương pháp xét nghiệm rẻ tiền, không gây hại, dễ thực hiện. Siêu âm chẩn đoán bệnh lý tuyến vú có độ chính xác cao, có thể chẩn đoán được những tổn thương khá nhỏ có đường kính < 5mm, có giá trị trong phát hiện ung thư sớm.

Ưu thế của siêu âm so với chụp X-quang tuyến vú: Tránh cho bệnh nhân tiếp xúc với tia X, có thể áp dụng để chẩn đoán đối với phụ nữa có thai, bệnh nhân nhạy cảm với tia X, trẻ em tuổi dậy thì, ở bệnh nhân có tuyến vú to, dầy, chụp X-quang không xác định rõ hình ảnh tổn thương.

Ngày nay với sự phát triển của khoa học kỹ thuật, máy siêu âm ngày càng hiện đại, sự ra đời và phát triển của siêu âm đàn hồi mô làm tăng giá trị chẩn đoán của siêu âm trong chẩn đoán bệnh lý ung thư vú.

Hình ảnh nghi ngờ u vú ác tính trên siêu âm đàn hồi mô

Hình ảnh u vú lành tính trên siêu âm đàn hồi mô

4. Nên đi tầm soát ung thư vú ở đâu tại Nghệ An ?

Kĩ thuật chụp X-quang tuyến vú kĩ thuật số DR đã được triển khai vào năm 2012 tại Bệnh viện Ung Bướu Nghệ An, là đơn vị y tế đầu tiên và duy nhất thực hiên được kĩ thuật này trên địa bàn tỉnh Nghệ An. Với siêu âm đàn hồi mô tuyến vú, là đơn vị tiên phong đầu tư hệ thông máy siêu âm đàn hồi mô trong tỉnh.

Cả hai kĩ thuật trên hiện tại đều được thực hiện tại khoa Chẩn đoán hình ảnh của Bệnh viện Ung Bướu Nghệ An, mang lại hiệu quả cao, thể hiện được vai trò và tầm quan trọng trong qui trình tầm soát ung thư vú.

Vậy khi tầm soát ung thư vú tại Bệnh viện Ung Bướu Nghệ An, người bệnh sẽ được hưởng những lợi ích là :

• Được đội ngũ bác sĩ chuyên khoa sâu về vú trực tiếp khám và tư vấn.

• Được tiếp cận với các phương pháp chẩn đoán hình ảnh tầm soát ung thư vú hiện đại và duy nhất tại Nghệ An.

• Các bác sĩ chẩn đoán hình ảnh được đào tạo bài bản, giàu kinh nghiệm trực tiếp đọc kết quả.