Dựa vào kết quả các nghiên cứu lớn như RTOG 90-01, EMRACE-I, EMBRACE-II, KEYNOTE-A18 cho thấy hiện tại, hóa xạ trị đồng thời sau đó xạ trị áp sát là phương pháp điều trị tiêu chuẩn ung thư cổ tử cung giai đoạn tiến triển tại chỗ. Các kỹ thuật xạ trị hiện đại giúp nâng cao hiệu quả điều trị và giảm tối đa tác dụng không muốn sau điều trị. Dưới đây là những lưu ý cho bệnh nhân sau điều trị hoá xạ trị ung thư cổ tử cung.
- Theo dõi các biến chứng, tác dụng phụ sau hoá xạ trị ung thư cổ tử cung
Điều trị hóa xạ trị ung thư cổ tử cung có thể gây ra các tác dụng phụ trong và sau quá trình điều trị, do đó, việc dự phòng, theo dõi phát hiện sớm các biến chứng tác dụng phụ là rất quan trọng để cải thiện, nâng cao chất lượng cuộc sống của người bệnh sau điều trị.
Theo dõi các biến chứng, tác dụng phụ
- Các tác dụng phụ sớm (xảy ra trong hoặc một vài tuần sau xạ trị): nôn, buồn nôn, tiêu chảy, táo bón, viêm bàng quang, viêm trực tràng, viêm da…
- Các tác dụng phụ muộn (xảy ra nhiều tháng hoặc nhiều năm sau xạ trị): viêm bàng quang, viêm trực tràng, suy chức năng buồng trứng/mãn kinh, hoại tử chỏm xương đùi/gãy cổ xương đùi…
Khi phát hiện có những triệu chứng trên, người bệnh cần báo ngay cho bác sĩ điều trị để được hướng dẫn và can thiệp kịp thời. Việc nhận biết và xử trí sớm các tác dụng phụ trong và sau hóa xạ trị đóng vai trò then chốt trong quá trình chăm sóc toàn diện, giúp hạn chế biến chứng, tối ưu hiệu quả điều trị.
- Tái khám theo dõi định kỳ sau hoá xạ trị ung thư cổ tử cung
Theo các nghiên cứu, tỷ lệ tái phát, di căn sau hóa xạ trị 2-3 năm dao động từ 20%-30%, do đó, việc tái khám theo dõi định kỳ là vô cùng quan trọng để phát hiện sớm tái phát, tiển triển di căn xa.
Theo hướng dẫn của Bộ Y tế, bệnh nhân ung thư cổ tử cung sau điều trị triệt căn nên khám định kỳ 3 tháng 1 lần trong 5 năm đầu, sau đó 1 năm 1 lần trong các năm tiếp theo. Bệnh nhân cần được khám tổng thể cả lâm sàng và cận lâm sàng để đánh giá tình trạng tại chỗ cũng như toàn thân mỗi lần tái khám.
- Không tự ý sử dụng thuốc nam và thực phẩm chức năng
Tỷ lệ đáp ứng hoàn toàn sau điều trị hóa xạ trị ung thư cổ tử cung khoảng hơn 80%. Với tâm lý “có bệnh thì vái tứ phương”, điều trị đông – tây y kết hợp với hi vọng bệnh sẽ không tái phát, nhiều người bệnh nghe theo những lời đồn thổi, những lời quảng cáo đã áp dụng các phương pháp điều trị vô căn cứ gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe cũng như tốn kém về kinh tế.
Thực tế, bệnh nhân không được tự ý sử dụng thuốc nam và thực phẩm chức năng tuỳ tiện khi không có chỉ định của bác sĩ điều trị. Thay vào đó, người bệnh nên ăn uống đa dạng, đủ chất, duy trì lối sống lành mạnh để có một sức khỏe tốt là chìa khóa quan trọng để hạn chế nguy cơ tái phát và cải thiện chất lượng cuộc sống người bệnh sau điều trị.
Tác giả bài viết: ThS.BS. Trần Xuân Yên – Phó trưởng Khoa Xạ III, Bệnh viện Ung bướu Nghệ An
Hiệu đính: ThS.BS. Nguyễn Kim Thanh – Trưởng Khoa Xạ III, Bệnh viện Ung bướu Nghệ An
