Ung thư vú là loại ung thư thường gặp nhất ở nữ giới, trong đó ung thư vú có thụ thể HER2 (+) chiếm khoảng 15- 20% và vẫn là một thách thức với các nhà lâm sàng vì tiên lượng xấu, tiến triển nhanh, tỉ lệ tái phát, di căn cao hơn so với những thể bệnh khác. Tuy nhiên với sự tiến bộ của y học, nhiều phương pháp điều trị mới ra đời, đặc biệt là điều trị đích đã mang lại cơ hội, niềm hy vọng mới cho bệnh nhân cũng như bác sỹ điều trị.
Ung thư vú dương tính với HER2 xảy ra khi gen HER2 đột biến
HER2 là gì?
Gen HER2 là một thụ thể của yếu tố tăng trường biểu bì người mã hóa cho protein HER2, có vai trò trong kiểm soát cơ chế phát triển, phân chia và tự sửa chữa của tế bào. Khi có sự biểu hiện thụ thể HER2 quá mức, các tế bào sẽ tăng sinh, phát triển không theo sự kiểm soát của cơ thể, dẫn đến hình thành khối u.
Khuếch đại quá mức HER2 được tìm thấy trong nhiều khối u ác tính ở người, trong đó ung thư vú chiếm khoảng 20%.
Mức độ biểu hiện HER2 được đánh giá bằng cách nhuộm hóa mô miễn dịch và/hoặc lai huỳnh quang tại chỗ với 3 mức độ thường gặp:
– 0 -1+ là âm tính,
– 2+: chưa rõ ràng; trong trường hợp này phải sử dụng thêm phương pháp lai huỳnh quang tại chỗ (FISH) để xác định
– 3+ là dương tính
Bệnh nhân có biểu hiện HER2 (3+) được xem là dương tính và có chỉ định điều trị nhắm trúng đích.
Hình ảnh thụ thể nội tiết dương tính và thụ thể âm tính
Điều trị đích trong ung thư vú
Hiện nay tại Việt Nam có 2 loại kháng thể đơn dòng là Trastuzumab và Pertuzumab được BYT cấp phép trong điều trị bệnh nhân ung thư vú có thụ thể HER2 dương tính.
Trước đây, hiệu quả của Trastuzumab trên bệnh nhân ung thư vú có thụ thể HER2 dương tính đã được chứng minh qua nghiên cứu lớn cho thấy giảm tỉ lệ tái phát, di căn, cải thiện tỉ lệ sống còn. Do đó năm 1998, Trastuzumab được FDA phê duyệt lần đầu trong điều trị ung thư vú di căn có HER2 (+). Đến năm 2006, FDA phê duyệt thêm việc sử dụng Trastuzumab để điều trị ung thư vú giai đoạn sớm có HER2+.
Thử nghiệm APHINITY ra đời một lần nữa mang lại cơ hội mới cho bệnh nhân với việc điều trị kết hợp Trastuzumab và Pertuzumab đã cải thiện thời gian sống không bệnh so với Trastuzumab đơn thuần , đặc biệt ở những bệnh nhân có di căn hạch.
Bệnh Viện Ung Bướu Nghệ An đã triển khai liệu pháp nhắm trúng đích HER2 nhiều năm nay và cho thấy hiệu quả vượt trội so với hóa trị đơn thuần. Điều trị đích kép đã mở ra cơ hội sống còn cho bệnh nhân ung thư vú HER2 dương tính.
Tác giả: Bs Nguyễn Thị Thuý Vân- Khoa Nội 4 – Bệnh viện Ung bướu Nghệ An
