Ung thư vòm mũi họng là bệnh lý ác tính có nguồn gốc từ biểu mô vòm mũi họng, là một trong những ung thư phổ biến vùng đầu cổ. Theo thống kê của Cơ quan Nghiên cứu Ung thư Quốc tế (Globocan), ước tính năm 2022 có 120.434 ca mắc mới và hơn 73.482 ca tử vong ở cả hai giới do ung thư vòm mũi họng trên toàn thế giới, tập trung nhiều ở các nước Đông Á và Đông Nam Á. Việt Nam là một trong những quốc gia có tỷ lệ mắc ung thư vòm mũi họng cao, đứng thứ 9 về tỷ lệ mới mắc và thứ 8 về tỷ lệ tử vong ở cả 2 giới.
Tuy nhiên hơn 70% bệnh nhân được chẩn đoán đầu tiên ở giai đoạn muộn (giai đoạn III-IV). Với giai đoạn này dù điều trị xạ trị đơn thuần kiểm soát khối u và hạch tốt sau điều trị thì tỷ lệ tái phát tại chỗ và di căn xa sau điều trị vẫn khá cao có thể lên đến 54% đến 63% sau hai năm. Vì vậy hóa chất dẫn đầu đã được nghiên cứu kết hợp với hóa xạ trị để tăng hiệu quả điều trị, giảm tỷ lệ tái phát, di căn sớm so với hóa xạ trị đồng thời.
Hóa chất dẫn đầu là phương pháp hóa chất trước sau đó hóa xạ trị là cách tiếp cận ưu tiên cho các khối u có kích thước lớn, di căn hạch lớn. Hóa chất dẫn đầu có thể giảm kích thuốc khối u + hạch và cho phép xạ trị với trường chiếu xạ nhỏ hơn. Hóa chất dẫn đầu trong ung thư vòm mũi họng ưu tiên với những khối u kích thước lớn, hạch di căn kích thước lớn hoặc khối u xâm lấn ví trị quan trọng như bộ máy thị giác, thân não, thùy thái dương. Các thử nghiệm đã chứng minh hiệu quả của hóa chất dẫn đầu mang lại thời gian sống còn nhiều hơn xạ trị đơn thuần. Tuy nhiên, hóa chất dẫn đầu đòi hỏi thời gian điều trị kéo dài, chi phí cao và liên quan đến tác dụng không mong muốn nhiều hơn so với xạ trị đơn thuần.
Một số ưu điểm khi điều trị hóa chất dẫn đầu bao gồm:
– Bắt đầu điều trị hệ thống sớm.
– Đưa hóa chất tới u, hạch qua hệ thống mạch còn nguyên vẹn.
– Đánh giá được đáp ứng giúp tiên đoán khả năng đáp ứng hóa xạ trị sau này.
– Hạ thấp giai đoạn u nguyên phát và hạch di căn, tăng tỉ lệ điều trị thành công.
CA LÂM SÀNG:
Bệnh nhân nữ L.T.N, 35 tuổi
Địa chỉ: Huyện Nghĩa Đàn – Tỉnh Nghệ An
Tháng 11/2023 bệnh nhân xuất hiện ù tai, ngạt mũi hai bên kèm theo đau nửa đầu bên phải và đến Bệnh viện Ung bướu Nghệ An khám. Tại đây, bệnh nhân được khám, làm các xét nghiệm đầy đủ và được chẩn đoán ung thư vòm cT2N2M0 giai đoạn III – giải phẫu bệnh: Ung thư biểu mô không sừng hóa típ không biệt hóa. Bệnh nhân đã được hội chẩn tiểu ban đầu cổ với phác đồ hóa chất dẫn đầu trước. Sau ba chu kỳ điều trị hóa chất dẫn đầu, bệnh nhân đáp ứng rất tốt, các triệu chứng trên lâm sàng đã giảm hoàn toàn, bệnh nhân đỡ ù tai, đỡ ngat mũi và hết đau đầu. Sau đó đã được tiểu ban đầu cổ tiếp tục hội chẩn hướng điều trị tiếp theo sau khi kết thúc hóa chất dẫn đầu và được chỉ định hóa xạ trị đồng thời. Sau khi kết thúc điều trị hóa xạ trị bệnh nhân được xác định đáp ứng bệnh hoàn toàn, toàn bộ khối u và hạch đã mất, bệnh nhân được chỉ định khám định kỳ ngoại trú 3 tháng/lần. Hiện tại, sức khỏe bệnh nhân đã ổn định, các triệu chứng trên lâm sàng đã hết, chưa ghi nhận dấu hiệu nào cho thấy bệnh tiến triển.
Hình ảnh minh hoạ:
