Nếu được phát hiện ở giai đoạn sớm, ung thư tuyến giáp là một trong những dạng ung thư dễ chữa trị thành công nhất, cơ hội sống trên 5 năm cho các bệnh nhân là gần 100%.
1. Ung thư tuyến giáp là gì Tuyến giáp là một tuyến nội tiết, nằm ở phần khí quản cổ, có 2 thùy phải và trái, nối với nhau bởi một eo tuyến giáp, có một phần tuyến giáp hình tam giác kéo từ eo tuyến giáp trên gọi là thùy tháp. Ung thư biểu mô tuyến giáp (UTTG) là bệnh ác tính thường gặp nhất với tỷ lệ hơn 90% trong số các ung thư tuyến nội tiết. Tại Việt Nam, UTTG đứng hàng thứ 6 trong các loại ung thư ở phụ nữ với tần suất mắc theo tuổi ở nữ giới là 5,6/100,000 dân, ở nam giới là 1,8/100,000 dân. UTTG biệt hóa (differentiated thyroid carcinoma) chiếm khoảng 90% các bệnh nhân UTTG và thường có tiên lượng tốt do bệnh tiến triển chậm, có thể phẫu thuật triệt căn và đáp ứng với điều trị I-131.
2. Các nguyên nhân gây bệnh
- Bệnh nhân được điều trị tia xạ lúc bé, khi có u đơn nhân giáp trạng dễ nghi ngờ ung thư.
- Bệnh nhân sống gần biển, nơi có đủ Iod trong thực phẩm, khi có u đơn nhân giáp trạng dễ bị ung thư hơn so với những nơi thiếu Iod.
- Bệnh nhân có u đơn nhân hoặc đa nhân giáp trạng.
3. Dấu hiệu nhận biết Triệu chứng sớm
- Xuất hiện u giáp trạng. U có đặc điểm cứng, bờ rõ, bề mặt có thể nhẵn hay gồ ghề, di động theo nhịp nuốt.
- Xuất hiện hạch vùng cổ. Hạch thường nhỏ, mềm, di động và cùng bên với khối u.
Triệu chứng muộn
- Khối u to, rắn, cố định trước cổ
- Khàn tiếng, có thể khó thở
- Khó nuốt, nuốt vướng, do u chèn ép
- Da vùng cổ có thể bị thâm nhiễm hoặc sùi loét chảy máu.
4. Điều trị ung thư tuyến giáp a. Ung thư tuyến giáp thể nhú và thể nang Phẫu thuật: Đối với ung thư thể nhú và thể nang, phẫu thuật là phương pháp chữa trị ung thư tuyến giáp chính. Bệnh nhân được tiến hành phẫu thuật tùy theo kích thước, vị trí, tình trạng di căn của khối u. Thông thường phẫu thuật có thể bao gồm cắt thùy giáp trạng, cắt tuyến giáp toàn phần, cắt tuyến giáp bán phần. Điều trị bằng I-131 phóng xạ: Ung thư tuyến giáp thể nang và thể nhú đáp ứng tốt với điều trị I-131 phóng xạ Tế bào tuyến giáp có khả năng hấp thu i-ốt rất tốt. Do vậy, I-131 có thể được sử dụng hiệu quả để phá hủy những mô giáp còn lại (lành tính và ung thư) sau khi phẫu thuật. I-131 sau khi hấp thu vào sẽ phá hủy ADN và làm chết tế bào tuyến giáp. Cáctế bào của các cơ quan khác trong cơ thể do không có đặc tính bắt giữ I-131 nên sẽ ít chịu tác động của dược chất phóng xạ này. Một số bệnh nhân có thể bị sưng đau vùng cổ, viêm tuyến nước bọt. Tuy nhiên tác dụng phụ này dễ khắc phục bằng cách uống nước và nhai kẹo cao su. Trước khi điều trị I-131 bác sĩ sẽ hướng dẫn bệnh nhân ngừng hormone tuyến giáp từ 3-6 tuần, và hướng dẫn chế độ ăn hạn chế i-ốt để tăng khả năng hấp thu I-131 nhằm đạt hiệu quả điều trị tối đa. Khi chỉ số TSH đạt tới mức cần thiết, bệnh nhân được uống I-131 liều nhỏ và chụp xạ hình chẩn đoán với I-131. Xét nghiệm này giúp bác sĩ có thể ước lượng được phần mô giáp cần phá hủy là bao nhiêu cũng như đánh giá tổn thương di căn xa ở phổi và các vị trí khác. Từ đó, bác sĩ sẽ đưa ra liều điều trị thích hợp. b. Điều trị UTTG tiến triển Ung thư tuyến giáp thường ít khi di căn xa nhưng khi đã có di căn xa thì vấn đề cũng cần xem xét cẩn trọng. Mặc dù phẫu thuật và điều trị I-131 là hai phương pháp chính nhưng những phương pháp này cũng có khi không hiệu quả. Trong tình huống này, xạ trị ngoài là phương pháp có thể áp dụng để điều trị di căn xương và các di căn khác. Điều trị xạ trị có thể làm giảm tốc độ phát triển và sự lan tràn của tế bào ác tính. Ngoài ra, điều trị đích cũng là một phương pháp mới đang được nghiên cứu và bước đầu ứng dụng cho bệnh nhân ung thư tuyến giáp giai đoạn tiến triển.
5. Theo dõi bệnh nhân ung thư tuyến giáp Theo dõi định kỳ là cần thiết đối với tất cả các bệnh nhân ung thư tuyến giáp bởi vì bệnh có thể tái phát sau điều trị. Các xét nghiệm chính cần làm trong quá trình theo dõi bệnh là siêu âm vùng cổ và xét nghiệm máu. Bên cạnh đó bệnh nhân phải dùng thuốc hormone tuyến giáp (levothyroxine) từ sau khi mổ cắt tuyến giáp đến hết đời. Nồng độ TSH là chỉ số nhạy nhất để theo dõi liều Levothyroxine có thích hợp không khi dùng cho mỗi bệnh nhân. Ngoài ra, chỉ số Tg (thyroglobulin) cũng là dấu ấn ung thư quan trọng trong quá trình theo dõi. Tg (thyroglobin) là protein được sản xuất bởi hầu hết các loại tế bào ung thư tuyến giáp và mô giáp bình thường. Do vậy sau khi đã được phẫu thuật cắt giáp toàn bộ và điều trị hủy mô giáp bằng I-131, chỉ số Tg được dùng để theo dõi bệnh. Nếu chỉ số này cao trong huyết thanh thì có thể nghi ngờ do bệnh tái phát và kết hợp thêm với một số xét nghiệm chẩn đoán khác. Đối với những bệnh nhân có nguy cơ tái phát cao, chụp xạ hình toàn thân chẩn đoán với I-131 sau khi ngừng thuốc hormone cũng có thể được áp dụng để bổ trợ cùng với xét nghiệm Tg và siêu âm cổ. 6. Tiên lượng ung thư tuyến giáp Hầu hết ung thư tuyến giáp thể nhú và nang tiên lượng tốt. Ung thư tuyến giáp thể nhú tỷ lệ sống sau 5 năm là 95% và sau 10 năm là 90%. Ung thư tuyến giáp thể nang tỷ lệ sống sau 5 năm là 90% và sau 10 năm là 70%. Ung thư dạng tủy tỷ lệ sống sau 5 năm và 10 năm lần lượt là 90% và 86%. Riêng đối với ung thư thể không biệt hóa tiên lượng xấu, ít có cơ hội phẫu thuật triệt căn, tỷ lệ sống còn trung bình dưới 1 năm. Các yếu tố nguy cơ bệnh tái phát là lớn tuổi, bướu to, bướu xâm lấn ra khỏi bao tuyến và phẫu thuật lần đầu không triệt để. Là bệnh viện chuyên khoa ung bướu hàng đầu của cả nước, Bệnh viện Ung Bướu Nghệ An là một trong những địa chỉ tin cậy chuyên khám và điều trị các bệnh lý khối u và ung thư. Môi trường bệnh viện thân thiện, vệ sinh, vô trùng tuyệt đối cùng đội ngũ y bác sỹ giàu kinh nghiệm, có tâm với nghề sẽ mang lại sự an tâm cho bệnh nhân đến điều trị. Trước và trong khi phẫu thuật, bác sỹ sẽ đánh giá độ lan rộng, kích thước, vị trí của khối u, độ tuổi bệnh nhân, tình trạng bệnh có di căn hay chưa… để đưa ra phác đồ phù hợp nhất. Đối với nhiều trường hợp phụ nữ trẻ, chưa lập gia đình mắc ung thư tuyến giáp, lo lắng về khả năng mang thai và sinh con sau này, các bác sỹ tại Bệnh viện Ung Bướu Nghệ An sẽ tận tình tư vấn, đưa ra những giải pháp tốt nhất cho bệnh nhân, để bệnh nhân được điều trị ung thư tuyến giáp khỏi bệnh mà vẫn có thể thực hiện thiên chức thiêng liêng – thiên chức làm vợ và làm mẹ
