Hiện nay việc điều trị ung thư đã có rất nhiều tiến bộ với nhiều phương pháp mang lại kết quả khả quan, tuy nhiên mỗi phương pháp đều có những thế mạnh nhất định. Để giúp cho bệnh nhân điều trị được tốt hơn, tỉ lệ thành công cao bên cạnh việc phẫu trị, xạ trị, hóa trị bệnh viện Ung bướu Nghệ An đã ứng dụng Y học cổ truyền vào chăm sóc và điều trị để phục vụ tốt nhất cho người dân trên địa bàn tỉnh Nghệ An và các vùng lân cận.
I. Ung thư là gì?
Ung thư là một căn bệnh nguy hiểm, có tỉ lệ tử vong cao. Ung thư là một nhóm các bệnh liên quan đến việc phân chia tế bào một cách vô tổ chức và những tế bào đó có khả năng xâm lấn những mô khác bằng cách phát triển trực tiếp vào mô lân cận hoặc di chuyển đến nơi xa (di căn) qua hệ thống bạch huyết hay mạch máu. Khi những tế bào này tới vùng mới, chúng có thể tiếp tục phát triển và tạo ra một khối u tại vùng đó. Cái này gọi là ung thư thứ phát hay di căn. Di căn là nguyên nhân gây tử vong chính của ung thư. Hiện có khoảng hơn 200 loại ung thư.
Căn bệnh ung thư gây ảnh hưởng rất lớn đến chất lượng sống của chính bản thân bệnh nhân cũng như gia đình của họ. Hiện nay với tiến bộ của Y học thế giới chúng ta có nhiều phương pháp điều trị căn bệnh này như hóa trị, xạ trị, phương pháp tế bào miễn dịch, sử dụng bức xạ ion…Tuy nhiên, những phương pháp này thường gây ra những tác dụng phụ ngoài ý muốn cho người bệnh như làm suy yếu sức khỏe và cũng như tâm lí của bệnh nhân.
Chính vì vậy, việc ứng dụng Y học cổ truyền sẽ giúp giảm tác hại của hóa xạ trị, tăng cường thể trạng, tăng cường miễn dịch, hạn chế di căn xa, kiểm soát khối u. Sau khi lựa chọn phương pháp của y học hiện đại để khống chế bệnh, bệnh nhân có thể tìm đến Y học cổ truyền để điều trị tăng cường sức khỏe.
II. Y học cổ truyền trong điều trị ung thư
Ung thư theo Y học cổ truyền còn được gọi là chứng nan. Theo y học cổ truyền cơ chế bệnh ung thư phát sinh là do khí trệ, huyết ứ, đàm kết, tà độc, kinh lạc bế tắc, công năng tạng phủ mất điều hòa và khí huyết hư tổn.
Y học thường căn cứ vào triệu chứng các chứng trạng và nguyên nhân bệnh hoặc vào vị trí bệnh mà gọi tên. Chẳng hạn Y học hiện đại gọi ung thư lưỡi, thì Y học cổ truyền gọi là thiệt khuẩn, ung thư môi – kén thần, ung thư vòm họng – hầu bạch diệp, ung thư tuyến giáp – thạch anh, ung thư môn vị, hang vị – phản vị…
Nguyên nhân và cơ chế sinh bệnh là do ngoại nhân và nội nhân. Nội nhân chỉ chính khí suy nhược, âm dương rối loạn, khí huyết vận hành bất thường, công năng tạng phủ suy yếu. Ngoài ra nguyên nhân ăn uống cũng gây nên sự uất đọng trong kinh lạc và tạng phủ. Y học cổ truyền nhấn mạnh do yếu tố bên trong gây ra các chứng lựu, chính khí suy nhược, ngoại tà thừa cơ xâm nhập vào kinh lạc và tạng phủ ảnh hưởng đến tà khí và lưu thông khí huyết, điều hòa âm dương mà gây ra khí trệ, huyết ứ, đàm ngưng. Độc tích lâu ngày hình thành u cục. Bên cạnh đó tình trạng tinh thần căng thẳng kéo dài, thói quen ăn uống không điều độ đều là những yếu tố thuận lợi, phối hợp với nhau gây nên bệnh lý u bướu. Chính khí hư tổn là yếu tố chính phát sinh ra u cục: sự xâm nhập của ngoại tà là điều kiện để u cục phát triển. Bệnh lý u cục biểu hiện tại chỗ khiến người ta chú ý, tại đó có các triệu chứng thuộc nhóm thực chứng. Còn biểu hiện toàn thân là sự suy yếu của chính khí. Vì thế nguyên tắc điều trị bệnh u bướu thường đề cập tới hai mặt: phù chính (bổ khí, huyết, tư âm, ôn dương) và Khứ tà (giải độc tức là hành khí, hoạt huyết, hóa ứ, hóa đàm, thanh nhiệt, giải độc, nhuyễn kiên làm mềm và tan biến các u cục).
Hiện nay tại khoa Y học cổ truyền – Phục hồi chức năng bệnh viện Ung bướu Nghệ An đã và đang triển khai những phương pháp điều trị bổ trợ đối với các bệnh nhân ung thư sau hóa, xạ trị…. nhằm làm giảm tác hại của hóa xạ trị tăng cường thể trạng, tăng cường miễn dịch, hạn chế di căn xa, kiểm soát khối u.
Tại đây, các bệnh nhân được điều trị bằng phương pháp dùng thuốc y học cổ truyền và các phương pháp không dùng thuốc như: châm cứu, xoa bóp, tập vận động, dưỡng sinh, khí công…
- Điều trị bằng phương pháp dùng thuốc:
Hiện nay khoa đã xây dựng được các phác đồ cơ bản hỗ trợ điều trị cho những mặt bệnh ung thư thường gặp nhất tại bệnh viện Ung bướu Nghệ An. Nhằm nâng cao thể trạng, tăng cường hệ thống miễn dịch cho người bệnh ung thư. Điều trị một số tác dụng phụ sau các phương pháp của y học hiện đại. ví dụ:
- Điều trị giảm tác dụng phụ của bệnh nhân ung thư sau điều trị hóa chất, tia xạ: viêm gan, suy tủy giảm hồng cầu bạch cầu, suy kiệt, táo bón, điều trị chảy máu trực tràng ở những bệnh nhân sau xạ trị vùng tiểu khung.
- Điều trị giảm nhẹ triệu chứng cho bệnh nhân ung thư giai đoạn muộn không có chỉ định điều trị y học hiện đại triệt để.
- Nâng cao thể trạng, tăng cường miễn dịch, điều trị triệu chứng cho 100% các bệnh nhân ung thư sau điều trị đủ phác đồ y học hiện đại.
- Điều trị các bệnh lý lành tính: mất ngủ, viêm đại tràng, trĩ nội, viêm đa khớp, viêm xơ tuyến vú, suy nhược cơ thể, viêm gan, xơ gan cổ trướng, phục hồi các chứng liệt, di chứng tai biến mạch máu não…
2. Điều trị bằng phương pháp không dùng thuốc:
a. Châm cứu - Châm cứu điều trị nấc trên bệnh nhân ung thư do kích thích dây thần kinh quặt ngược và hệ thần kinh thực vật.
- Châm cứu điều trị tổn thương thần kinh ngoại vi sau điều trị hóa xạ trị và phẫu thuật.
- Điều trị bí đái cho bệnh nhân sau phẫu thuật vùng tiểu khung.
- Các chứng liệt: liệt dây 7 hoặc tai biến mạch máu não trên bệnh nhân ung thư hoặc lành tính.
- Châm cứu giảm đau, giảm phù nề do tắc mạch.
b. Tập phục hồi chức năng - Hướng dẫn tập phục hồi chức năng cho bệnh nhân ung thư khi có các bệnh lý kèm theo: đau vai gáy, viêm quanh khớp vai, đau lưng, đặc biệt những bệnh nhân sau phẫu thuật, bệnh nhân bệnh cần thời gian dài nằm trên giường bệnh.
- c. Xoa bóp bấm huyệt, tập vận động đoạn chi, toàn thân.
Là một trong những phương pháp giúp cho khí huyết lưu thông tại chỗ cũng như toàn thân, tạo điều kiện cho các tạng phủ, cơ quan được nuôi dưỡng đầy đủ, góp phần phục hồi sức khỏe, giảm đau hiệu quả.
