1. Polyp là gì?
Là một khối mô phát triển từ niêm mạc đại trực tràng nhô vào trong lòng ruột. Polyp là bệnh hay gặp ở đại trực tràng, có thể gặp từ 10-15% ở người trưởng thành. Hầu hết các polyp đại trực tràng là lành tính, tuy nhiên một số polyp đại trực tràng có thể phát triển thành ung thư đại trực tràng, gây tử vong khi được tìm thấy ở giai đoạn muộn.
Thông thường, triệu chứng polyp đại tràng không biểu hiện rõ ràng. Do đó, việc tầm soát định kỳ, qua nội soi đại tràng, là rất quan trọng. Việc phát hiện sớm polyp đại tràng cho phép việc chữa trị đạt hiệu quả cao và an toàn. Vì vậy tầm soát polyp thường xuyên là biện pháp phòng ngừa ung thư đại tràng hiệu quả nhất.
2. Nguyên nhân gây polyp đại trực tràng
Nguyên nhân gây ra polyp đại tràng vẫn chưa được xác định rõ. Polyp có thể xuất hiện ở bất kỳ đâu trong ruột già. Polyp càng lớn thì nguy cơ biến chứng thành ung thư cũng càng cao.
3. Các triệu chứng polyp đại tràng
Polyp đại trực tràng thường không gây ra triệu chứng. Bác sĩ có thể phát hiện nó khi đang kiểm tra nội soi định kỳ hoặc để chẩn đoán bệnh lý khác. Tuy nhiên, khi các triệu chứng xuất hiện có thể bao gồm:
– Đi ngoài ra máu, có máu trong phân hoặc phân đen.
– Thay đổi thói quen đại tiện: táo bón hoặc tiêu chảy kéo dài hơn một tuần.
– Thiếu máu: Chảy máu từ polyp có thể xảy ra từ từ mà không thể nhìn thấy máu trong phân, nếu kéo dài sẽ dẫn đến thiếu máu.
Một số loại polyp đại trực tràng thường gặp:
4. Ai có nguy cơ mắc bệnh polyp đại tràng?
Mặc dù nguyên nhân cụ thể của polyp đại trực tràng không được biết rõ, nhưng có một số yếu tố có thể làm tăng nguy cơ phát triển polyp đại trực tràng, bao gồm:
– Trên 50 tuổi
– Thừa cân
– Tiền sử gia đình có polyp hoặc ung thư đại trực tràng
– Có polyp trong quá khứ
– Tiền sử mắc bệnh Crohn hoặc viêm loét đại tràng
– Mắc bệnh tiểu đường type 2 không kiểm soát
– Mắc chứng rối loạn di truyền, chẳng hạn như hội chứng Lynch hoặc hội chứng Gardner
5. Polyp đại tràng được chẩn đoán và điều trị như thế nào?
Có nhiều phương pháp, trong đó phổ biến nhất đó là nội soi đại trực tràng. Bác sĩ sẽ đưa dây soi từ hậu môn vào đại trực tràng để quan sát và chẩn đoán bệnh lý của đại trưc tràng. Nếu phát hiện polyp, bác sĩ có thể cắt bỏ polyp của bạn trong quá trình nội soi mà không cần thực hiện phẫu thuật. Đặc biệt với tiến bộ khoa học kỹ thuật hiện nay có thể cắt những polyp lớn, một số khối u, ung thư chưa xâm lấn qua lớp niêm mạc bằng các kỹ thuật tiến tiến qua nội soi tiêu hóa như cắt hớt niêm mạc (EMR) hoặc cắt tách niêm mạc (ESD) mà không cần phải phẫu thuật. Trường đối với bệnh nhân mắc hội chứng di truyền hiếm gặp như FAP, bệnh nhân có thể cần phải thực hiện phẫu thuật để loại bỏ toàn bộ đại trực tràng. Polyp sau khi cắt sẽ đưa đi làm xét nghiệm giải phẫu bệnh để biết lành tính hay ác tính.
Nếu không xảy ra biến chứng trong quá trình cắt như chảy máu hoặc thủng ruột, bệnh nhân có thể về nhà sau cắt polyp và chú ý:
– Nếu thấy các dấu hiệu: đi ngoài ra máu, đau bụng, sốt,… cần đến bệnh viện ngay.
– Soi kiểm tra lại sau 6 tháng.
Polyp đại trực tràng được coi là yếu tố nguy cơ gây ra ung thư đại trực tràng, do vậy việc cắt polyp đại trực tràng qua nội soi có vai trò quan trọng trong việc dự phòng ung thư đại trực tràng.
Bệnh viện Ung bướu Nghệ An – Bệnh viện chuyên khoa ung bướu hàng đầu Bắc Trung Bộ với đội ngũ y bác sĩ trình độ chuyên môn cao, các trang thiết bị hiện đại, phương pháp chẩn đoán và điều trị tiên tiến, sẽ giúp bạn phát hiện sớm bệnh và điều trị kịp thời.
Tác giả: BS. Vũ Thị Khánh Linh, Khoa Nội soi – Thăm dò chức năng
Hiệu đính: BS. Nguyễn Thị Hương Ly, Khoa Nội soi – Thăm dò chức năng
