Phẫu thuật cắt gan nội soi là phẫu thuật rất khó, được xem là đỉnh cao của phẫu thuật nội soi, đòi hỏi về trình độ phẫu thuật viên nội soi và gây mê hồi sức, phẫu thuật này chỉ được thực hiện tại rất ít cơ sở y tế tuyển trung ương, Bệnh viện Ung bướu Nghệ An là cơ sở y tế tuyến tỉnh duy nhất trong cả nước thực hiện thường qui kỹ thuật này.
Ung thư gan là một trong những bệnh lý ác tính thường gặp và có tỉ lệ tử vong cao. Tại Việt Nam, ung thư gan là một loại bệnh ác tính thường gặp nhất. Bệnh phát sinh bởi nhiều nguyên nhân, trong đó chủ yếu là do người bệnh bị nhiễm virus viêm gan B hoặc C, lạm dụng rượu bia, các bệnh lý về gan mạn tính…. Ngoài ra, việc để cơ thể hấp thụ aflatoxin B1 (một loại độc tố vi nấm có khả năng gây ung thư được sản sinh tự nhiên bởi nấm mốc Aspergillus có trong đậu hoặc ngô, gạo hỏng) cũng có thể trở thành nguyên nhân gây nên ung thư gan. Bệnh diễn biến thầm lặng, khó nhận biết sớm. Do đó, đa số người bệnh tìm đến bác sĩ thường ở gian đoạn muộn của bệnh, dẫn đến việc tiên lượng bệnh xấu, lựa chọn phương pháp điều trị gặp nhiều khó khăn.
Mặc dù đây là căn bệnh mang tính toàn cầu tuy nhiên tỉ lệ mắc ung thư gan lại đặc biệt cao ở khu vực châu Á, chiếm gần 80% tỉ lệ bệnh được phát hiện mỗi năm trên thế giới. Theo thống kê mới nhất năm 2018, trung bình cứ 100.000 người Việt thì có 23,2 người bị ung thư gan. Với tỷ lệ này Việt Nam xếp vị trí thứ 4/185 quốc gia, vùng lãnh thổ, chỉ đứng sau Mông Cổ (tỷ lệ 93,7/100.000 dân), Ai Cập (32,2), và Gambia (23,9), số lượng bệnh nhân ung thư gan đã vượt ung thư phổi, xếp thứ nhất về tỉ lệ mới mắc và tỉ lệ tử vong tại Việt Nam, điều đáng lo ngại hơn là độ tuổi măc bệnh ngày càng được trẻ hóa và tiên lượng bệnh xấu hơn so với người lớn tuổi.
Bệnh viện Ung Bướu Nghệ An hiện là một trong những Bệnh viện hàng đầu trong tầm soát, chẩn đoán và điều trị ung thư gan theo mô hình hiện đại. Với phương pháp điều trị đa mô thức, mỗi năm, bệnh viện tiếp nhận điều trị cho khoảng 1.000 trường hợp ung thư gan mới, trong đó phương pháp phẫu thuật chiếm khoảng 20-30% ca bệnh; phương pháp phá hủy khối u bằng sóng điện cao tần (RFA) chiếm khoảng 10-20% ca bệnh; phương pháp điều trị đích chiếm 20% ca bệnh. Với mục tiêu điều trị hiệu quả, triệt để, an toàn, nhẹ nhàng và thẩm mỹ, Khoa Ngoại – Bệnh viện Ung Bướu Nghệ An đã có nhiều bước đột phá trong điều trị bệnh lý ung thư gan.
Theo TS BS. Nguyễn Quang Trung – Giám đốc Bệnh viện Ung Bướu Nghệ An: “Các bệnh nhân ung thư gan tại Bệnh viện được điều trị đa mô thức, với sự phối hợp chặt chẽ của các bác sỹ chuyên khoa Ngoại, Chẩn đoán hình ảnh, Nội khoa và Gây mê hồi sức, bệnh nhân mắc bệnh u gan luôn được lựa chọn phương pháp điều trị tối ưu nhất, trong đó có hàng trăm bệnh nhân có chỉ định phẫu thuật mỗi năm.
Phẫu thuật cắt gan theo phương pháp mổ mở thông thường là 1 phẫu thuật khó, đòi hỏi cơ sở y tế phải có sự đồng bộ cao và toàn diện về đội ngũ phẫu thuật viên, gây mê hồi sức, cận lâm sàng và trang thiết bị đi kèm. Tuy nhiên phẫu thuật mở có một số hạn chế kinh điển: hồi phục sau mổ cần thời gian dài, nguy cơ dính ruột, thoát vị thành bụng sau mổ, khó khăn nếu khối u gan tái phát…. Phẫu thuật cắt gan nội soi được triển khai thường qui tại Bệnh viện đã giải quyết hoàn toàn các nhược điểm đó. Tuy nhiên, cắt gan nội soi là phẫu thuật rất khó, được xem là đỉnh cao của phẫu thuật nội soi, đòi hỏi về trình độ phẫu thuật viên nội soi và gây mê hồi sức, phẫu thuật này chỉ được thực hiện tại rất ít cơ sở y tế tuyển trung ương, Bệnh viện Ung bướu Nghệ An là cơ sở y tế tuyến tỉnh duy nhất trong cả nước thực hiện thường qui kỹ thuật này. Sau thời gian triển khai thường qui cắt gan nội soi tại Bệnh viện, nhiều bệnh nhân u gan đã được điều trị thành công bằng phương pháp này, đây là phương pháp điều trị triệt để, ít xâm lấn, giúp người bệnh ít đau, giảm biến chứng, phục hồi nhanh với sẹo mổ thẩm mỹ. Kỹ thuật kiểm soát cuống gan tốt, cắt gan theo giải phẫu hạn chế tối đa mất máu trong mổ”.
Trong 2 ngày liên tiếp gần đây nhất, các bác sỹ khoa Ngoại Bệnh viện ung bướu đã phẫu thuật thành công cho 2 bệnh nhân ung thư gan phân thùy bên và hạ phân thùy 5 – 8. Bệnh nhân Lê Văn T (56 tuổi) vào viện với lí do đau bụng hạ sườn trái, mệt mỏi, sút cân, xét nghiệm marker ung thư gan AFP 867,4 ng/ml, hình ảnh chụp CT Scanner 64 dãy: hình ảnh u gan đa ổ phân thùy bên kích thước khối u lớn (21 x 59) mm, tiền sử viêm gan virus B. Bệnh nhân được hội chẩn liên khoa lựa chọn phương pháp điều trị thích hợp, được chỉ định phẫu thuật cắt gan phân thùy bên bằng phương pháp nội soi, phẫu thuật diễn ra thuận lợi và hoàn thành sau 60 phút, xét nghiệm tức thì khối u gan cho kết quả ác tính và diện cắt nhu mô gan không còn tế bào u. Hiện tại sau mổ ngày thứ 3 bệnh nhân đã tự đi lại và sinh hoạt cá nhân bình thường, dự kiến sau 5 ngày bệnh nhân xuất viện. Đối với các trường hợp ung thư gan vị trí phân thùy bên hoặc vị trí gan trái, trước đây được chỉ định mổ mở cắt gan phân thùy bên, cắt gan trái, đây là một phẫu thuật lớn với đường mổ dài, sau mổ bệnh nhân cần có thời gian hồi phục kéo dài và ảnh hưởng tới thẩm mỹ, với việc phẫu thuật nội soi được áp dụng thường qui tại bệnh viện, đã giúp phẫu thuật những khối u gan này trở nên nhẹ nhàng đối với người bệnh mắc phải, nâng cao hiệu quả điều trị bệnh.
Bệnh nhân Nguyễn Khánh P (63 tuổi), bệnh nhân vào viện với lí do đau bụng hạ sườn phải, xét nghiệm marker AFP 216,4 ng/ml, HBsAg (+), chụp CT Scanner 64 dãy có hình ảnh khối u gan hạ phân thùy 5-8 kích thước (46 x 78) mm. Đối với các trường hợp u gan hạ phân thùy 5- 8, bệnh nhân thông thường sẽ được phẫu thuật mở với đường mổ chữ J bên phải để cắt gan, đây là phẫu thuật khó về kỹ thuật và nặng nề sau mổ cho người bệnh, ảnh hưởng đến hô hấp sau mổ, thoát vị thành bụng, nguy cơ dính ruột…, sau khi được hội chẩn liên khoa, bệnh nhân được chỉ định phẫu thuật nội soi cắt gan hạ phân thùy 5- 8, đây được xem là phẫu thuật khó khăn và phức tạp nhất trong cắt gan nội soi, đòi hỏi sự đồng bộ giữa đội ngũ phẫu thuật viên có kỹ thuật cao để kiểm soát cuống gan cầm máu trong mổ, bác sỹ gây mê điều chỉnh áp lực tĩnh mạch trung tâm, và đồng bộ về trang bị kỹ thuật đi kèm. Sau 125 phút, bệnh phẩm u gan hạ phân thùy 5- 8 được đưa ra ngoài qua vết mổ thành bụng hạ vị dài 4cm, lượng máu mất trong mổ không đáng kể, sau mổ bệnh nhân không phải dùng biện pháp giảm đau hỗ trợ. Hiện tại ngày thứ 2 sau mổ bệnh nhân ổn định, tự vận động tốt.
TS BS. Nguyễn Quang Trung chia sẻ thêm : “Cũng giống như tất cả các loại ung thư khác, ung thư gan cần phải được tầm soát và phát hiện sớm ở các đối tượng nguy cơ cao như: viêm gan, xơ gan, uống rượu bia nhiều, gia đình có người thân ung thư gan… Việc tầm soát ung thư gan khá đơn giản khi chỉ cần siêu âm bụng là có thể phát hiện được. Phát hiện bệnh sớm giúp tăng khả năng điều trị triệt để, phẫu thuật thuận lợi, ngược lại, việc phát hiện bệnh muộn làm giảm khả năng điều trị, khiến người bệnh có nguy cơ nhập viện cấp cứu vì các biến chứng liên đến khối u có thể gây tử vong như u gan vỡ, suy gan…”
