Ung thư cổ tử cung (UT CTC) là ung thư hay gặp ở phụ nữ, đứng hàng thứ 4 về tỉ lệ mắc mới và tỉ lệ tử vong. Trong những năm gần đây, nhờ các chương trình sàng lọc, phát hiện sớm, tỷ lệ phát hiện tổn thương tiền ung thư CTC càng ngày càng tăng. Điều trị bệnh trong giai đoạn tiền ung thư đem lại hiệu quả rất cao, làm giảm tỷ lệ tiến triển thành ung thư xâm nhập do đó làm giảm tỷ lệ tử vong do bệnh. Điều trị tổn thương tiền ung thư bằng phương pháp LEEP có nhiều ưu điểm: an toàn, dễ thực hiện, giá thành thấp, có thể áp dụng rộng rãi với tỷ lệ khỏi bệnh rất cao.
Phương pháp LEEP (Loop Electrosurgical Excision Procedure) là một thủ thuật cắt bỏ các tổn thương bất thường ở cổ tử cung bằng vòng dây điện. Chăm sóc sau thủ thuật đúng cách là vô cùng quan trọng để giúp vết thương mau lành và ngăn ngừa nhiễm trùng.
- Các hiện tượng bình thường sau thủ thuật
Bạn có thể gặp một số triệu chứng sau đây, đây là phản ứng hoàn toàn bình thường của cơ thể khi vết thương đang lành:
- Tiết dịch âm đạo: Đây là hiện tượng phổ biến nhất. Dịch tiết ban đầu có thể màu hồng nhạt, sau đó chuyển sang màu nâu sẫm, đen hoặc vàng do lẫn máu cũ và lớp vảy bảo vệ vết thương (tương tự bã cà phê). Hiện tượng này có thể kéo dài từ 2 đến 4 tuần.
- Chảy máu nhẹ: Chảy máu lấm tấm hoặc ra máu rỉ ít hơn một kỳ kinh nguyệt bình thường.
- Đau bụng dưới hoặc chuột rút: Bạn có thể cảm thấy đau quặn nhẹ hoặc hơi khó chịu ở bụng dưới, tương tự như khi hành kinh. Bạn có thể sử dụng thuốc giảm đau không kê đơn theo chỉ định của bác sĩ.
- Những điều cần tuyệt đối kiêng cữ
Để vết thương lành nhanh và tránh nguy cơ nhiễm trùng, bạn cần tuân thủ nghiêm ngặt các hướng dẫn sau trong vòng ít nhất 3 đến 4 tuần (hoặc theo chỉ định của bác sĩ):
- Không quan hệ tình dục: Tuyệt đối kiêng quan hệ tình dục cho đến khi vết thương lành hoàn toàn (thường là 3 – 4 tuần) để tránh tổn thương cổ tử cung và nhiễm trùng.
- Không sử dụng băng vệ sinh dạng ống (tampon): Chỉ sử dụng băng vệ sinh miếng (loại thông thường) để thấm hút dịch tiết. Việc đặt tampon có thể đưa vi khuẩn vào vết thương hở.
- Không thụt rửa âm đạo (douching): Vệ sinh bằng nước sạch bên ngoài là đủ. Thụt rửa sẽ làm tổn thương cổ tử cung và đẩy vi khuẩn sâu hơn.
- Không ngâm mình trong bồn tắm, hồ bơi hoặc ao/hồ: Tắm vòi sen là an toàn. Việc ngâm mình trong nước có thể tăng nguy cơ nhiễm trùng.
- Hạn chế hoạt động gắng sức: Tránh tập thể dục nặng, mang vác vật nặng, hoặc các hoạt động thể chất đòi hỏi nhiều sức lực trong 1-2 tuần đầu.
- Chế độ sinh hoạt và ăn uống
- Vệ sinh: Tắm vòi sen hàng ngày. Vệ sinh vùng kín bằng nước ấm sạch từ trước ra sau, không chà xát mạnh.
- Nghỉ ngơi: Dành thời gian nghỉ ngơi đầy đủ.
- Ăn uống: Duy trì chế độ ăn uống cân bằng, đầy đủ dinh dưỡng, đặc biệt là thực phẩm giàu vitamin C và protein để hỗ trợ quá trình làm lành vết thương. Uống đủ nước.
- Khi nào cần liên hệ bác sĩ?
Bạn cần tìm kiếm sự chăm sóc y tế khẩn cấp nếu gặp bất kỳ dấu hiệu nghiêm trọng nào dưới đây:
- Chảy máu nặng: Chảy máu đỏ tươi, ồ ạt, hoặc máu thấm ướt hết một miếng băng vệ sinh trong vòng một giờ, kéo dài trong 2 giờ liên tục.
- Sốt cao: Nhiệt độ cơ thể từ 38°C trở lên.
- Đau dữ dội: Cơn đau bụng dưới không giảm dù đã uống thuốc giảm đau theo chỉ định.
- Dịch tiết có mùi hôi: Dịch âm đạo có màu vàng hoặc xanh lá cây, kèm theo mùi hôi tanh khó chịu.
- Ớn lạnh hoặc cảm giác bị bệnh nghiêm trọng.
- Tái khám theo lịch
Điều trị LEEP chỉ là bước đầu tiên. Việc tái khám định kỳ là bắt buộc để đảm bảo cổ tử cung đã lành hoàn toàn và kiểm tra xem các tế bào bất thường đã được loại bỏ hết hay chưa.
- Lịch tái khám đầu tiên: Thường là sau 4 đến 6 tuần kể từ ngày làm thủ thuật.
- Tái khám định kỳ sau đó: Bác sĩ sẽ chỉ định lịch khám, làm xét nghiệm tế bào và/hoặc xét nghiệm HPV sau 6 tháng hoặc 1 năm tùy theo kết quả mô bệnh học và tình trạng bệnh lý của bạn.
Tác giả bài viết: ThS.BS Nguyễn Khắc Tiến – Phó Trưởng khoa Ngoại VI, Bệnh viện Ung bướu Nghệ An.
