Tác Giả: | BS. Nguyễn Thị Phương Thảo |
Hiệu đính: | 1. ThS.BS. Nguyễn Viết Bình |
2. BSCKII. Nguyễn Khánh Toàn |
Ung thư phổi là bệnh lý ác tính và là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu do ung thư. Theo GLOBOCAN 2020, trên thế giới ung thư phổi đứng hàng thứ hai ở cả hai giới về số ca mới mắc và đứng thứ nhất về số ca tử vong. Tại Việt Nam, tỷ lệ mắc ung thư phổi là 14.4% với 26.262 ca, chỉ sau ung thư gan.
Hiện nay, chụp cắt lớp vi tính liều thấp là phương tiện duy nhất được các nhà khoa học khuyến cáo để sàng lọc phát hiện sớm ung thư phổi. Phương tiện này sử dụng liều bức xạ thấp hơn 10 lần so với chụp cắt lớp vi tính thông thường nhờ vậy sẽ giúp hạn chế việc tiếp xúc với tia xạ. Hình ảnh sẽ được dựng lên thông qua hệ thống máy tính một cách chi tiết hơn so với phim chụp x-quang.
Chụp cắt lớp vi tính liều thấp được đánh giá là phương pháp hiệu quả nhất giúp sàng lọc phát hiện sớm ung thư phổi
Hầu hết ung thư phổi được chẩn đoán ở giai đoạn muộn, khi bệnh nhân có các triệu chứng như ho dai dẳng, ho ra máu, khó thở, khàn tiếng, đau tức ngực, đau xương, đau đầu, sụt cân. Bệnh được phát hiện càng muộn thì việc điều trị càng khó khăn và tỉ lệ khỏi bệnh càng thấp. Các nghiên cứu gần đây cho thấy, đối với nhóm bệnh nhân có nguy cơ cao mắc ung thư phổi, việc tiến hành sàng lọc phát hiện sớm bằng chụp cắt lớp vi tính liều thấp giúp tăng thêm 20% số trường hợp được phát hiện so với chụp x-quang phổi thông thường. Điều này làm giảm tỷ lệ tử vong, gia tăng tuổi thọ và nâng cao chất lượng cuộc sống cho người bệnh. Bên cạnh đó việc sàng lọc bằng chụp cắt lớp vi tính liều thấp còn giúp phát hiện các bệnh lí khác ngoài ung thư phổi như u tuyến giáp, COPD, các bệnh ung thư khác (ung thư vú, ung thư thận…)
Những đối tượng nguy cơ cao được khuyến cáo nên khám sàng lọc phát hiện sớm ung thư định kỳ
Những đối tượng nguy cơ cao được khuyến cáo khám sàng lọc là những bệnh nhân trên 50 tuổi và tiền sử hút thuốc lá ít nhất 20 gói-năm (Công thức tính: số gói-năm = số gói thuốc lá hút mỗi ngày nhân với số năm hút thuốc), có các yếu tố rủi ro: tiếp xúc thường xuyên với người hút thuốc lá, nghề nghiệp phơi nhiễm chất phóng xạ, tiền sử mắc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính, xơ phổi, lao phổi, tiền sử có bố mẹ, anh chị em ruột mắc ung thư phổi.
Tần suất khám sàng lọc bằng chụp cắt lớp vi tính liều thấp được lặp lại hằng năm hoặc có thể thường xuyên hơn để theo dõi tổn thương, thời gian tùy thuộc vào những thay đổi về kích thước, mật độ… Trong quá trình theo dõi, bạn có thể được bác sĩ tư vấn phối hợp thêm các xét nghiệm chuyên khoa khác để hỗ trợ chẩn đoán.
Khám sàng lọc phát hiện sớm ung thư phổi bằng chụp cắt lớp vi tính liều thấp là biện pháp hữu hiệu nhất, dễ thực hiện và mang lại hiệu quả cao. Hiện tại, Bệnh viện Ung bướu Nghệ An đã tiến hành thường quy khám sàng lọc phát hiện sớm ung thư phổi, bệnh nhân có thể dễ dàng tiếp cận và được tư vấn một cách đầy đủ, chính xác nhất.
*Chương trình được tài trợ bởi AstraZeneca vì mục đích giáo dục y khoa