Phần lớn hóa chất điều trị ung thư dùng đường tiêm truyền tĩnh mạch và cần được pha loãng trước khi truyền cho bệnh nhân. Hoạt động pha chế tập trung tại khoa Dược đóng vai trò rất quan trọng vừa đảm bảo chất lượng thuốc, nâng cao chất lượng điều trị vừa an toàn cho người bệnh và người tiếp xúc trực tiếp với thuốc (người nhà bệnh nhân, nhân viên y tế…).
1. Hóa trị liệu là gì?
Hoá trị liệu là một trong những phương pháp chính để điều trị ung thư cùng với những phương pháp khác như phẫu thuật, xạ trị, nội tiết, miễn dịch, sinh học… Hóa trị liệu ung thư sử dụng các loại thuốc nhằm phá hủy tế bào ung thư, ngăn chặn các tế bào này phát triển, phân chia và xâm lấn các cơ quan khác trong cơ thể.
2. Hoạt động pha chế tập trung tại Khoa Dược – Bệnh viện Ung bướu Nghệ An
Hoá chất điều trị ung thư có thể được đưa vào cơ thể bằng nhiều đường khác nhau như uống qua đường miệng, truyền tĩnh mạch,.…nhưng có hơn 70% hóa chất điều trị ung thư được pha loãng để tiêm truyền đường tĩnh mạch. Vì đặc điểm của thuốc là gây độc tế bào, có thể gây ra các tác dụng không mong muốn cho người bệnh và người tiếp xúc trực tiếp với thuốc. Liều lượng thuốc phải được tính chính xác dựa trên những đặc điểm của từng bệnh nhân (tuổi, giới, diện tích bề mặt cơ thể, các chỉ số sinh hóa…). Thuốc phải được pha trong dung môi, nồng độ phù hợp và một số thuốc yêu cầu kỹ thuật pha loãng đặc biệt để đảm bảo chất lượng của thuốc thành phẩm trước khi truyền cho bệnh nhân.
Nhận thức được tầm quan trọng của công tác pha chế hóa chất tập trung, thay vì pha chế rải rác tại các khoa lâm sàng, Bệnh viện Ung bướu đã tiến hành pha chế tập trung hóa chất điều trị ung thư tại khoa Dược. Ngay từ năm 2010 khi bắt đầu thành lập, bệnh viện đã xây dựng khu vực pha chế tập trung thuốc điều trị ung thư do khoa Dược phụ trách và được giám sát chặt chẽ bởi Dược sĩ đại học để đảm bảo chất lượng điều trị cho người bệnh cũng như đảm bảo an toàn cho người tiếp xúc.
Khoa Dược đã xây dựng “Quy trình pha chế hóa chất ung thư” để chuẩn hóa hoạt động pha chế tập trung tại khoa Dược giúp kiểm soát tất cả các bước từ chỉ định phác đồ hóa chất, chuẩn bị thuốc… cho đến kiểm soát chất lượng của thuốc thành phẩm cuối cùng trước khi bàn giao cho khoa lâm sàng.
Quy trình pha chế tập trung hóa chất điều trị ung thư tại bệnh viện Ung bướu Nghệ An
• Khu vực Phòng pha chế thuốc ung thư được thiết kế một chiều đảm bảo tuân thủ quy định về pha chế của Bộ Y tế, bao gồm:
– Hệ thống phòng chuẩn bị, phòng pha chế, bảo quản thuốc và thành phẩm,… đảm bảo thiết kế theo hệ thống 1 chiều.
– Khu vực pha chế được bố trí cách ly với các trang thiết bị hiện đại (tủ pha chế), hệ thống xử lý chất thải đúng quy chuẩn,…
– Quy trình pha chế được chuẩn hóa với từng loại thuốc (dung môi pha, cách pha, điều kiện bảo quản sau khi pha, …) đảm bảo vô trùng, tránh tương kỵ.
– Nhân viên pha chế có trình độ Dược được đào tạo, cập nhật kỹ thuật pha chế, an toàn sinh học,… được trang bị đầy đủ bảo hộ lao động cho pha chế độc tế bào.
Pha chế tập trung hóa chất điều trị ung thư tại khoa Dược Bệnh viện Ung bướu Nghệ An
• Lợi ích của pha chế thuốc ung thư tập trung:
– Đảm bảo môi trường an toàn, giảm thiểu thấp nhất ảnh hưởng bất lợi của thuốc cho người bệnh, người nhà người bệnh và nhân viên y tế.
– Giảm tối đa nguy cơ nhiễm khuẩn và chất lượng của thuốc sau khi pha chế.
– Việc pha chế được dược sĩ đại học giám sát chặt chẽ, đảm bảo đúng thuốc, đúng liều lượng, chất lượng thuốc.
– Việc pha chế tập trung giúp tiết kiệm chi phí điều trị cho bệnh nhân, ngân sách nhà nước: tiến hành ghép hóa chất dư thừa giữa các bệnh nhân cùng dùng một loại hóa chất.
Với sự tận tâm, trách nhiệm từ công tác chuẩn bị thuốc, quá trình pha chế, bảo quản thuốc cho đến công tác điều trị, chăm sóc người bệnh, Bệnh viện Ung bướu Nghệ An mong muốn mang đến những phương pháp điều trị hiệu quả, an toàn, chất lượng nhất cho người bệnh, giúp người bệnh thêm an tâm khi điều trị tại Bệnh viện.
Tác giả: DSCKI. Nguyễn Thị Thu Huyền, DS. Lê Thị Khánh Trang – Khoa Dược, Bệnh viện Ung bướu Nghệ An
Hiệu đính: DSCKII. Phan Hữu Hợi – Phó Trưởng khoa Dược, Bệnh viện Ung bướu Nghệ An
