Hiệu quả của vắc xin phòng bệnh viêm màng não do não mô cầu tại Việt Nam

Toàn cảnh hội thảo.

Hội thảo có sự tham dự của Ngài Tham tán Đại sứ quán Cuba tại Việt Nam, nhà sản xuất vắc xin Instituto Finlay de Vaccunas, đại diện Cục Y tế Dự phòng, Bộ Y tế, Viện Vệ sinh Dịch tễ TW, Viện Kiểm định Quốc gia Vắc xin và Sinh phẩm y tế, Hội Y học Dự phòng Việt Nam, Viện Y học Dự phòng Quân đội cùng các Trung tâm y tế của các tỉnh khu vực phía Bắc.

Các nội dung được trao đổi tại hội thảo khoa học có ý nghĩa quan trọng trong bối cảnh Phòng và chống bệnh do não mô cầu đang là vấn đề cấp thiết, là một trong những bệnh truyền nhiễm được ưu tiên hàng đầu trên thế giới và là vấn đề đáng quan tâm tại Việt Nam hiện nay.

Tại hội thảo, các đại biểu đã lắng nghe các báo cáo tổng quan về bệnh do não mô cầu và vắc xin phòng bệnh của chuyên gia Viện Y học dự phòng Quân đội, các thông tin về công nghệ và sử dụng vắc xin tại Cuba và trên thế giới trong tổng kết 30 năm sử dụng và tiềm năng trong tương lại của vắc xin VA-MENGOC-BC® do GS.TS Vincente từ Viện Filay, Cuba (đơn vị trực tiếp nghiên cứu phát triển vắc xin phòng bệnh não mô cầu VA-MENGOC-BC®) trình bày cũng như tổng kết trên 15 năm sử dụng vắc xin VA-MENGOC-BC® phòng bệnh do não mô cầu tại Việt Nam.

Phát biểu khai mạc hội thảo, TS. BS Nguyễn Anh Tuấn, Giám đốc Công ty TNHH MTV Vắc xin và Sinh phẩm số 1, chia sẻ với gần 25 năm hình thành và phát triển, từ cái nôi nghiên cứu ứng dụng khoa học công nghệ trong phòng chống bệnh truyền nhiễm của Viện Vệ sinh Dịch tễ TƯ đến nay, VABIOTECH đã trở thành một trong những Công ty hàng đầu ở Việt Nam về lĩnh vực nghiên cứu, sản xuất và kinh doanh vắc xin và sinh phẩm dùng cho người.

Hiện tại, VABIOTECH có cơ sở sản xuất đạt tiêu chuẩn theo WHO-GMP đang sản xuất 4 loại vắc xin gồm: vắc xin viêm gan A, vắc xin viêm gan B, vắc xin viêm não Nhật Bản và vắc xin Tả uống. Vắc xin do VABIOTECH sản xuất được sử dụng rộng rãi ở trong nước, đặc biệt được sử dụng trong Chương trình Tiêm chủng mở rộng Quốc gia và xuất khẩu.

Bên cạnh đó, VABIOTECH đã và đang hợp tác với các nhà sản xuất có uy tín trên thế giới để nhập khẩu và cung cấp các loại vắc xin và sinh phẩm sử dụng cho phòng và điều trị bệnh tại Việt Nam. Điển hình ở đây là vắc xin phòng bệnh viêm não mô cầu VA-MENGOC-BC® doViện Finlay, Cuba sản xuất.

Thượng tá, thạc sĩ, bác sĩ Triệu Phi Long – Viện Y học dự phòng Quân đội, báo cáo tại hội thảo.

Theo TS.BS Nguyễn Anh Tuấn, bệnh viêm màng não do não mô cầu lưu hành ở mọi nơi trên thế giới, đặc biệt là các quốc gia đang phát triển. Phương thức lây truyền của bệnh bằng tiếp xúc trực tiếp qua đường hô hấp với các hạt nước miếng bị nhiễm vi khuẩn não mô cầu từ người nhiễm khuẩn sang mũi họng của người cảm nhiễm, thường tản phát và có thể gây dịch. Bệnh có tỷ lệ tử vong cao nếu không được tiêm phòng, chẩn đoán và điều trị kịp thời.

Thạc sĩ, bác sĩ Lưu Anh Chiến từ VABIOTECH báo cáo tại hội thảo, tỷ lệ tử vong và biến chứng nặng nề của bệnh do não mô cầu ngay cả điều trị kịp thời là 5-20% có di chứng lâu dài như khuyết tật về thần kinh, mất chi hay ngón chi, mất khả năng nghe. Do vậy, biện pháp phòng bệnh chủ động bằng vắc xin tại cộng đồng trên diện rộng là tối ưu nhất.

“Phòng bệnh viêm não mô cầu bằng vắc xin dự phòng là phương pháp hữu hiệu nhất kết hợp truyền thông và kiểm soát biên giới và phát hiện điều trị kịp thời. Hiện tại, các báo cáo nghiên cứu dịch tễ học viêm não mô cầu tại Việt Nam chủ yếu lưu hành 2 týp huyết thanh nhóm B và C chiếm 92,3%. Nhu cầu sử dụng vắc xin phòng não mô cầu tại Việt Nam hàng năm lớn”, bác sĩ Chiến cho hay.

Còn theo Thượng tá, Thạc sĩ, Bác sĩ Triệu Phi Long – Viện Y học dự phòng Quân đội, chuyên gia có 16 năm nghiên cứu về não mô cầu chia sẻ, hiện nay, công tác phòng và chống bệnh do não mô cầu đang là vấn đề cấp thiết, được ưu tiên hàng đầu trên thế giới và là vấn đề đáng quan tâm tại Việt Nam. Các loại vắc xin phòng bệnh do não mô cầu đã có sự phát triển rõ rệt. Hiện tại, Việt Nam đang đối mặt với sự lưu hành mạnh mẽ của các týp huyết thanh nhóm B (trên 80%), nhóm C (khoảng 9-10%), nhóm A hoặc W-135 rải rác hoặc không xác định.

Sử dụng vắc xin VA-MENGOC-BC® là một lựa chọn quan trọng trong công tác phòng chống bệnh do não mô cầu hiện nay. Những nghiên cứu về tính an toàn và hiệu quả bảo vệ tại trên 15 quốc gia trên thế giới và kết quả tính an toàn sử dụng vắc xin VA-MENGOC-BC® tại Việt Nam khẳng định vắc xin này có thể đáp ứng tốt yêu cầu phòng ngừa trong bối cảnh dịch tễ tại Việt Nam cũng như các quốc gia khác trên thế giới. Việc tiêm vắc xin là điều cần thiết để bảo vệ sức khỏe cộng đồng và ngăn chặn những đợt bùng phát dịch bệnh.

Việc sử dụng vắc xin VA-MENGOC-BC® để phòng ngừa bệnh do não mô cầu nhóm B gây ra, nhưng vắc xin này đồng thời cũng có khả năng tạo miễn dịch chéo đối với các nhóm huyết thanh viêm não mô cầu khác như chia sẻ của nhà sản xuất Viện Finlay, Cuba.

Thầy thuốc ưu tú, TS.BS Phạm Văn Hùng, Chủ tịch Công ty TNHH MTV Vắc xin và Sinh phẩm số 1phát biểu kết luận tại hội thảo.

Vắc xin VA-MENGOC-BC® được nghiên cứu phát triển và sản xuất bởi Viện Finlay, Cuba, lần đầu tiên được cấp phép vào năm 1985. Theo báo cáo tổng kết của chuyên gia từ Viện Finlay Cuba, VA-MENGOC-BC® được sử dụng trong TCMR Cuba từ năm 1991 cho đối tượng trẻ 3 tháng đến 5 tháng tuổi và sử dụng tiêm phòng bệnh do não mô cầu cho chiến dịch tiêm chủng cho đối tượng 45 tuổi.

Ngoài ra, vắc xin VA-MENGOC-BC® đã được sử dụng trong TCMR tại trên 15 quốc gia tại Mỹ Latinh và các quốc gia khác cho thấy kết quả tính an toàn cao với tỷ lệ phản ứng thấp 1/1.000.000 và hiệu quả bảo vệ 80-100%.

Theo báo cáo từ nhà sản xuất, công nghệ sản xuất vắc xin VA-MENGOC-BC® là phức hợp gồm kháng nguyên màng ngoài (OMP) nhóm huyết thanh B và polysaccharide vỏ nhóm huyết thanh C. Ngoài tác dụng phòng bệnh viêm não mô cầu nhóm B và C, với cơ chế phản ứng miễn dịch chéo, vắc xin VA-MENGOC-BC® còn có thể bảo vệ các nhóm huyết thanh khác như A, Y, W135…

Sau 15 năm sử dụng tại Việt Nam với số lượng trên 9 triệu liều, các báo cáo phản ứng sau tiêm cho thấy vắc xin VA-MENGOC-BC® an toàn và hiệu quả.

Hiện nay, với chiến lược phòng chống bệnh truyền nhiễm của WHO và Bộ Y tế Việt Nam đến năm 2030, trong đó chương trình phòng chống bệnh do não mô cầu vẫn đang là ưu tiên hàng đầu. Căn cứ vào báo cáo đặc điểm dịch tễ não mô cầu tại Việt Nam hiện nay trên 92% là các týp huyết thanh nhóm B, C. Do vậy, để giải quyết nhu cầu sử dụng vắc xin VA-MENGOC-BC®, đơn vị nhập khẩu VABIOTECH sẽ lên kế hoạch phối hợp với đơn vị sản xuất Finlay, Cuba các hoạt động: tăng số lượng nhập khẩu hàng năm (từ 2025) để đáp ứng nhu cầu sử dụng phòng bệnh; tăng cường công tác đảm bảo chất lượng trong bảo quản, vận chuyển vắc xin; tiếp tục ưu tiên và tăng cường hoạt động giám sát/báo cáo phản ứng sau tiêm (PV) vắc xin trên cộng đồng.

Nguồn: Cổng thông tin điện tử Bộ Y tế