Thuốc lá không chỉ là kẻ thù thầm lặng phá hủy sức khỏe của người hút mà còn lan tỏa những hậu quả nặng nề đến toàn bộ gia đình, xã hội và nền kinh tế. Trong bối cảnh thuốc lá điện tử đang tràn lan, Chính phủ Việt Nam đã và đang thực hiện những bước đi kiên quyết để che chắn cộng đồng trước mối nguy hiểm từ khói thuốc độc hại.
Hàng năm, Việt Nam chứng kiến hơn 100.000 ca tử vong do thuốc lá gây ra, với 84.500 trường hợp từ hút trực tiếp và 18.800 ca từ hút thụ động. Hơn thế nữa, gánh nặng kinh tế từ thuốc lá là một con số khổng lồ: chi phí điều trị bệnh tật và tổn thất lao động ước tính 108.000 tỷ đồng mỗi năm, chiếm tới 1,14% GDP – gấp năm lần so với khoản thuế thu được từ ngành công nghiệp này.
Kể từ năm 2012, Việt Nam đã tiên phong với Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá và cam kết thực thi Công ước khung kiểm soát thuốc lá (FCTC) của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Các chiến dịch “không khói thuốc” đã được nhân rộng tại hàng loạt bệnh viện, trường học và cơ quan hành chính, mang lại không gian sống lành mạnh hơn. Thế nhưng, thách thức vẫn còn đó: tỷ lệ hút thuốc chưa suy giảm mạnh mẽ, trong khi thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng đang len lỏi vào đời sống, đặc biệt là giới trẻ.
Tổ chức WHO cảnh báo rằng thuốc lá điện tử không phải là “lối thoát an toàn” so với thuốc lá truyền thống. Chúng chứa nicotine – chất gây nghiện cao độ – cùng vô số hóa chất độc hại, dẫn đến tổn thương phổi, tim mạch và não bộ. Đối với thanh thiếu niên, việc tiếp xúc sớm với các sản phẩm này không chỉ tăng nguy cơ nghiện ngập mà còn cản trở sự phát triển toàn diện, từ học tập đến thể chất và tinh thần.
Điều đáng báo động là hầu hết thuốc lá điện tử lưu hành tại Việt Nam đều qua đường buôn lậu, xách tay, với bao bì sặc sỡ, hương vị hấp dẫn, dễ dàng cuốn hút thế hệ trẻ tò mò.
Nhận diện rõ mối đe dọa này, ngày 5/8/2024, Chính phủ đã phê duyệt một kế hoạch hành động toàn diện để xóa sổ thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng. Phó Thủ tướng Lê Thành Long ký Quyết định số 1665/QĐ-TTg, triển khai Nghị quyết số 173/2024/QH15 từ Kỳ họp thứ 8, Quốc hội Khóa XV. Kế hoạch này quy định chi tiết các biện pháp cấm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển và sử dụng các sản phẩm trên, đồng thời giao nhiệm vụ cụ thể cho từng bộ, ngành, địa phương với lịch trình và tiến độ rõ ràng, nhằm đảm bảo hiệu quả nhanh chóng và bền vững.
Hãy nhớ rằng, từ chối thuốc lá và tránh xa khói thuốc là chìa khóa vàng để bảo vệ bản thân, gia đình và xã hội. Mỗi cá nhân chúng ta đều có thể góp phần bằng cách nói “không” dứt khoát với thuốc lá, chung tay kiến tạo một Việt Nam khỏe mạnh, không khói thuốc.
