Ung thư gan là một trong 8 bệnh ung thư phổ biến nhất trên toàn thế giới đây là loại ung thư mà các tế bào ác tính phát sinh từ các mô trong gan. Trong cơ thể mỗi người gan là một bộ phận rất quan trọng giúp lọc các độc tố có hại khỏi máu, ngoài ra gan còn chịu trách nhiệm bài tiết mật, chất cần thiết trong quá trình tiêu hóa. Khi bị ung thư gan, chức năng gan suy giảm, điều này có tác động xấu đến cơ thể bạn. Và một trong những cách tốt nhất để làm chậm sự tiến triển của bệnh, giúp bảo vệ gan trước những tổn thương của thuốc điều trị, giúp người bệnh cải thiện thể lực, nhanh chóng hồi phục là duy trì 1 chế độ dinh dưỡng lành mạnh, hợp lý
Tổng hợp chất dinh dưỡng trong thực đơn hàng ngày nên dùng
Mục đích dinh dưỡng:
- Giảm gánh nặng cho gan
- Tạo điều kiện để tái tạo tổ chức gan và ngăn ngừa sự huỷ hoại thêm tế bào gan qua đó có tác dụng phòng ngừa sự tiến triển nặng lên của bệnh.
Nguyên tắc dinh dưỡng bệnh ung thư gan :
1, Trước hóa chất:
Nguyên tắc:
- Ăn tăng dần năng lượng, đầy đủ vitamin, muối khoáng, chất xơ
- Ăn nhạt tương đối: muối 4- 5g/ ngày
- Lượng nước đủ: 40ml/ kg cân nặng/ ngày, giảm nếu có phù, cổ chướng
- Chia nhiều bữa nhỏ trong ngày để tránh đầy bụng và dễ dung nạp thức ăn
Thực phẩm nên dùng:
- Tăng cường các thực phẩm giàu acid amin phân nhánh Giảm gánh nặng cho gan: sữa đã thủy phân Peptamen, hoặc một số loại sữa chuyên biệt cho bệnh nhân gan như Fohepta
- Bổ sung protein từ động vật 1-1,2 g protein /kg cân nặng lấy từ: thịt bò, thịt gà, thịt lợn, trứng, sữa, cá và protein thực vật như: đậu cove, đậu tương, giá đỗ, sữa đậu nành
- Các thực phẩm giàu glucid như: gạo, miến, bún, phở, bánh mỳ, khoai củ
- Chất béo: dầu thực vật, dầu đậu nành, dầu vừng
- Các loại thực phẩm giàu omega3 như: cá hồi, dầu oliu, hạt điều, óc chó
- Sử dụng các loại vitamin A, C, E, selen có khả năng chống oxy hóa như: cà rốt, cà chua, rau ngót, và các loại rau , củ, quả nhuận tràng như khoai lang, đu đủ
- Ăn thức ăn nhuận tràng tránh táo bón : sữa chua, rau khoai, đậu bắp, rau mùng tơi,…uống đủ lượng nước khuyến cáo
- Dùng các loại có tính lợi mật, mát gan như: nhân trần, rau má, atiso, râu ngô
Thực phẩm không nên dùng:
- Tránh ăn các loại gỏi sống cũng như đồ ăn tái
- Mỡ động vật, bơ, các món xào, rán, quay, thịt hun khói
- Dầu mỡ chiên đi chiên lại nhiều lần
- Phủ tạng, óc động vật, lòng đỏ trứng gà mỗi tuần chỉ nên ăn 2- 3 quả
- Thực phẩm lạ, dễ gây dị ứng; hải sản, cua, ốc
- Thức ăn gây táo bón, thực phẩm có vị chát như: sung, hồng, chuối xanh, ổi, rau già nhiều xơ
- Chất kích thích, gia vị, chè, cafe
- Các loại thức ăn bị nấm mốc như: đậu mốc, lạc mốc
- Tuyệt đối không sử dụng đồ uống có chất kích thích như: rượu, bia, đồ ngọt có gas, thuốc lá
2, Dinh dưỡng trong ngày truyền hóa chất:
- Cố gắng duy trì khẩu phần ăn được 50% so với những ngày trước truyền hóa chất
- Chế biến món ăn dưới dạng luộc, hấp, thanh đạm, ít mùi vị, mềm lỏng, đảm bảo dễ tiêu hóa
- Nếu bệnh nhân mệt mỏi, chán ăn thì bổ sung vào các bữa phụ bằng nước cháo muối, nước hoa quả hoặc sữa với số lượng từ 50-100ml/ lần
- Kết hợp nuôi dưỡng bổ sung đường tĩnh mạch trong thời gian này
3, Dinh dưỡng sau ngày truyền hóa chất:
- Lựa chọn các nhóm thực phẩm giống ngày trước hóa chất
- Thực hiện chế độ dinh dưỡng phòng tránh các tác dụng phụ của hóa chất để lại như nôn, buồn nôn, mệt mỏi, chán ăn, uể oải, sốt cao, hạ bạch cầu :
- Nôn, buồn nôn: ngậm gừng trước khi ăn 30p, chế biến thức ăn dưới dạng luộc, hấp, thanh đạm để bớt mùi vị. Ăn thêm bánh mì nướng, bánh quy vào các bữa phụ giảm cảm giác buồn nôn . Có thể phối hợp cùng thuốc chống nôn để đặt hiệu quả cao hơn
- Đầy bụng, chướng bụng, ăn không tiêu: Sử dụng các loại nước, nước cháo gạo, nước gừng, bổ sung thêm sữa chua vào bữa phụ
- Chán ăn: chia nhiều bữa nhỏ trong ngày, chế biến hợp khẩu vị người bệnh, đa dạng món và trình bày món ăn bắt mắt. Nên bổ sung các sản phẩm dinh dưỡng cao năng lượng trong thời kỳ này
- Sốt cao: uống nhiều nước, tăng cường các thức uống nhiều vitaminC như cam, bưởi ép nước,sữa chua. Ăn các loại thức ăn mềm, lỏng như soup, bún, phở, cháo. Một số gia vị có tính kháng khuẩn nên sử dụng như tỏi, hạt tiêu, gừng, tiá tô, rau diếp cá…
- Hạ bạch cầu: Không có bất kỳ loại thực phẩm nào làm tăng bạch cầu, người bệnh nên ăn sạch , uống sạch vì giai đoạn này người bệnh rất dễ nhiễm khuẩn. Một số loại thực phẩm có tính kháng khuẩn được gợi ý như rau diếp cá, rau húng quế, gừng,mật ong, tỏi, sả, tía tô…có thể thêm vào trong quá trình chế biến
Dinh dưỡng hợp lý là nền tảng cho sức khỏe, trí tuệ và thể lực !!!