Siêu âm bụng tổng quát nói chung và siêu âm gan nói riêng dần trở thành thường quy, phổ biến và dễ tiếp cận với người dân trong khi khám sức khỏe hoặc khám bệnh. Và việc phát hiện khối u trong gan trên siêu âm hiện không còn khó khăn nhờ sự phát triển kỹ thuật mạnh mẽ của máy siêu âm.
Điều dễ gây hoang mang cho khách hàng/bệnh nhân là lúc nhận kết quả ngay sau siêu âm có u gan, dù là u to hay nhỏ thì chủ yếu khách hàng/bệnh nhân vẫn mang tâm lý mình mang khối u ác tính.
Bạn hãy bình tĩnh! U gan khi phát hiện có thể lành tính, không phải ác tính. Không nên quá hoảng sợ. Hãy tìm hiểu kĩ thông tin về bệnh cũng như bệnh viện chuyên điều trị u gan. Lắng nghe các chuyên gia về u gan hướng dẫn, giải thích, tư vấn chuyên môn. Và một điều vô cùng quan trọng nữa, đó là hãy quan tâm đến chẩn đoán cho đúng trước, hơn là tìm cách điều trị gấp. Vì chỉ chẩn đoán đúng tình trạng bệnh mới giúp nâng cao hiệu quả điều trị!
Bây giờ, bác sĩ chuyên gia sẽ tư vấn với các bạn những gì sẽ làm sau đây:
Điều đầu tiên, có thể bạn đã biết hoặc bác sĩ sẽ cung cấp cho bạn những thông tin để xác định bạn có thuộc nhóm nguy cơ cao của Ung thư biểu mô tế bào gan(HCC) hay không? Những khách hàng/bệnh nhân có nguy cơ cao gồm:
+ Viêm gan B mạn
+ Viêm gan C mạn
+ Đồng nhiễm virus Viêm gan B,C
+ Các trường hợp viêm gan, xơ gan do rượu bia hoặc xơ gan không liên quan đến virus viêm gan khác
+ Các trường hợp đang hoặc đã bị HCC….
Ung thư biểu mô tế bào gan (HCC) là một vấn đề lớn với sức khoẻ trên toàn thế giới, loại ung thư thường gặp nhất, và là nguyên nhân hàng đầu gây tử vong liên quan đến ung thư tại Việt Nam. Siêu âm là công cụ tầm soát chính ở các bệnh nhân nguy cơ cao theo khuyến cáo mới nhất của Mỹ cũng như của Bộ Y tế Việt Nam năm 2020. Với vai trò sàng lọc, siêu âm có độ nhạy phát hiện từ 58% đến 89% và độ đặc hiệu hơn 90%.
Nếu bạn thuộc nhóm nguy cơ cao, mục tiêu giám sát là phát hiện HCC ở giai đoạn sớm để có thể điều trị triệt căn. Kích thước của các khối u là quan trọng nhất trong các quyết định quản lý HCC và giám sát tiếp theo (có thể chụp cắt lớp vi tính [CLVT], chụp cộng hưởng từ [CHT] sau đó). Các hiệp hội quốc tế, Mỹ và Bộ Y tế đều thống nhất ngưỡng kích thước u để giám sát là 10mm và được cụ thể hóa trong phân loại LI-RADS của Mỹ như sau: Có ba mức độ và các khuyến cáo quản lý tương ứng:
- US-1: Tổn thương tìm thấy không nghi ngờ đối với HCC(Không có tổn thương hoặc có hình ảnh tổn thương chắc chắn lành tính như nang đơn giản, đảo gan lành, u máu gan đã biết hoặc tổn thương đã theo dõi 2 năm được khẳng định lành tính) ? Siêu âm lại sau 6 tháng.
- US-2: Tổn thương tìm thấy nhỏ hơn 10mm, không chắc chắn lành tính ? Siêu âm lại trong thời gian 3-6 tháng.
- US-3: Tổn thương tìm thấy lớn hơn hoặc bằng 10mm, không chắc là lành tính, hoặc có huyết khối tĩnh mạch cửa, gan mới xuất hiện ? Cần thăm khám sâu hơn bằng chụp Cắt lớp vi tính hoặc Cộng hưởng từ để chẩn đoán bản chất khối u.
- Tóm lại, dựa vào LI-RADS, bạn nên theo khuyến cáo như sau:
Nếu bạn không thuộc nhóm nguy cơ cao, khả năng bạn có khối u lành tính là khá cao.
Các hình ảnh điển hình của lành tính như nang đơn giản, đảo gan lành, u máu gan đã biết hoặc tổn thương đã theo dõi 2 năm được khẳng định lành tính thì bạn chỉ cần theo dõi siêu âm định kỳ mỗi 6 đến 12 tháng.
Các hình ảnh còn lại, bác sĩ chuyên gia sẽ khuyên bạn làm thêm kỹ thuật Chụp cắt lớp vi tính hoặc Cộng hưởng từ để phân loại tổn thương và có hướng chẩn đoán chính xác. Khối u của bạn sẽ được tiếp cận theo 3 hướng: Không cần can thiệp gì(u máu gan, tăng sản thể nốt khu trú, u tuyến nhỏ…), cần can thiệp(U tuyến lớn, HCC, di căn gan…) và “các tổn thương quá nhỏ không xác định được bản chất-TSTCs”.
- Các khối u không cần can thiệp gì các bạn cần theo dõi định kỳ mỗi 6 tháng với bác sĩ chuyên gia để đánh giá sự phát triển của khối u và ngoài ra cần tầm soát những tổn thương khác có thể phát hiện mới.
- Các khối u cần can thiệp thì các bạn phải tiến hành chẩn đoán và điều trị bởi các chuyên gia về ung bướu tại các cơ sở bệnh viện uy tín, chất lượng.
- Với TSTCs là những tổn thương nhỏ hơn 15mm mà chưa xác định được bản chất là gì. Các tổn thương này nếu có ở các khách hàng/bệnh nhân không có tiền sử bệnh ác tính trước đó được xem là những tổn thương lành tính. Vì vậy, các bạn cần theo dõi định kỳ 3-6 tháng trong vòng 2 năm để khẳng định tính chất lành tính của nó.
Chẩn đoán sớm, đúng, đầy đủ, tư vấn theo dõi và điều trị là mục tiêu lớn vô cùng quan trọng khi phát hiện thấy khối u ở gan trên siêu âm. Một mặt giải tỏa tâm lý lo lắng, hoang mang cho khách hàng/bệnh nhân khi nhận được kết quả lành lành tính. Mặt khác cần điều trị tích cực khi không may đó là khối u ác tính và việc phát hiện sớm khối u trên siêu âm sẽ đem lại lợi ích rất lớn cho công cuộc điều trị thành công khối u của bạn.
Các yếu tố làm mất cơ hội phát hiện u gan giai đoạn sớm có thể là bạn không quan tâm sức khỏe, bạn không nhận biết được mình thuộc nhóm nguy cơ cao ung thư gan hay không, bạn không theo dõi định kỹ theo hẹn, hoặc có thể là do chất lượng thiết bị máy siêu âm, không được phát hiện bởi các bác sĩ chuyên gia ung bướu.
Bệnh viện Ung Bướu Nghệ An có đội ngũ y bác sỹ chuyên gia được đào tạo chuyên sâu, có chuyên môn cao về lĩnh vực u gan cùng hệ thống máy siêu âm màu, cắt lớp vi tính, cộng hưởng từ và thiết bị xét nghiệm hiện đại, đầy đủ, ứng dụng các công nghệ bậc nhất, mới nhất về chẩn đoán hình ảnh nhằm mang lại dịch vụ chất lượng cao, trao cơ hội phát hiện sớm, chẩn đoán đúng, tư vấn theo dõi cũng như điều trị triệt để, toàn diện, chuyên nghiệp khối u gan của các bạn.
Bs.CKI Nguyễn Văn Dũng
