Hiện nay, xạ trị dần trở thành một trong ba phương pháp quan trọng trong điều trị ung thư, đặc biệt là ung thư vùng đầu – cổ. Ngoài những tác dụng to lớn thì xạ trị cũng gây ra những tác dụng không mong muốn. Các bài tập vật lý trị liệu chính là chìa khóa để hạn chế biến chứng, phục hồi chức năng cho các bệnh nhân.
Tập vận động cho các bệnh nhân Xạ trị vùng đầu cổ
Hiện nay, xạ trị dần trở thành một trong ba phương pháp quan trọng trong điều trị ung thư, đặc biệt là ung thư vùng đầu – cổ. Ngoài những tác dụng to lớn thì xạ trị cũng gây ra những tác dụng không mong muốn. Các bài tập vật lý trị liệu chính là chìa khóa để hạn chế biến chứng, phục hồi chức năng cho các bệnh nhân.
Xạ trị có thể làm cho các tổ chức mô mềm vùng đầu cổ bị biến đổi gây nên tình trạng viêm, lâu ngày dẫn đến biến chứng xơ chai vùng đầu cổ và làm mất đi sự chuyển động bình thường của vùng đầu cổ. Trong đó các biến chứng hay gặp sau xạ trị vùng đầu cổ thường gặp là xơ cứng vùng cổ, khít hàm hay hạn chế há miệng và khó nuốt, nuốt khó, nuốt vướng, khô miệng.
Để phòng ngừa và hạn chế các biến chứng trên xảy ra, ngay trong lúc xạ trị và sau khi xạ trị bệnh nhân phải thường xuyên luyện tập các động tác vận động vùng đầu cổ theo các hướng dẫn sau:
1. Gập cổ, ngửa cổ, nghiêng đầu
Động tác gập cổ: giữ trong 5s, từ từ gập cổ xuống
Động tác ngửa cổ: Từ từ ngửa cổ về phía sau, giữ trong 5s
Động tác nghiêng đầu sang trái, phải: Giữ trong 5s
2. Há miệng.
Há miệng rộng nhất có thể, giữ trong 5s, lặp lại 5-10 lần
3. Thè lưỡi, chuyển động lưỡi
Thè lưỡi tối đa, giữ trong 5s.
Động tác nâng, và hạ đầu lưỡi, thè lưỡi ra ngoài, di chuyển đầu lưỡi tối đã chạm mũi, chạm cằm, sang 2 bên, trái phải giữ trong 5s
4. Hít sâu, giữ nguyên, tập ho
Hít sâu, giữ nguyên, sau đó bật ho mạnh nhất có thể, lặp lại 5 lần
5. Tập gốc lưỡi
Đưa lưỡi ra ngoài, đặt giữa răng cửa và môi, cố găng nuốt nước bọt, lặp lại từ 5-10 lần
6. Bài tập súc họng
Ngửa lên trần nhà, giả vờ như đang súc miệng bằng không khí trong 5s
7. Bài tập nâng đầu
Nằm ngửa, vai và đầu trên mặt phẳng, giữ nguyên vai, siết chặt cơ vùng cổ, nâng đầu cố gắng chạm cằm vào ngực. Cố gắng lặp lại 5-10 lần.
Bệnh nhân sẽ bắt đầu các bài tập kể từ khi bắt đầu xạ trị. Tập các bài tập mỗi ngày sẽ giúp bệnh nhân hoàn thành được quá trình điều trị cũng như hạn chế các tác dụng không mong muốn về sau này.
Video hướng dẫn bệnh nhân:
