Phòng và phát hiện bệnh U Lympho

1. U lympho là bệnh gì?

Bệnh U lympho ác tính hay còn gọi là bệnh ung thư hạch là một trong những bệnh ung thư đang có chiều hướng gia tăng trong những năm gần đây. Đây là một bệnh máu ác tính có khả năng điều trị hiệu quả, tỷ lệ lui bệnh và kéo dài thời gian sống cao nếu người bệnh tuân thủ điều trị.

Bệnh U lympho là nhóm bệnh ác tính của tổ chức lympho, bao gồm 2 nhóm:

– U lympho Hodgkin (chiếm khoảng 20-30%)

– U lympho không Hodgkin (70-80%)

U lympho không Hodgkin là nhóm bệnh ác tính của mô lympho, có thể biểu hiện tại hạch hoặc ngoài hạch. Về cơ bản, U lympho không Hodgkin được chia thành 2 nhóm: Tế bào B và tế bào T. Mỗi nhóm lại bao gồm nhiều thể bệnh khác nhau.

2. Nguyên nhân gây bệnh U lympho không Hodgkin:

Cho đến nay nguyên nhân sinh bệnh vẫn chưa được chứng minh một cách rõ ràng. Các nhà khoa học chỉ đưa ra một số yếu tố nguy cơ cao dẫn đến bệnh u lympho không Hodgkin như:

+ Tổn thương gen;

+ Yếu tố nhiễm khuẩn: HIV, EBV, HTLV-1, HHV8…;

+ Yếu tố miễn dịch: Suy giảm miễn dịch bẩm sinh hay mắc phải HIV/AIDS, sau ghép tạng…;

+ Bệnh lý tự miễn;

+ Môi trường: Thuốc trừ sâu, dioxin, phóng xạ…

3. Triệu chứng của bệnh U lympho

– Có đến 60% người bệnh có hạch to, và không đau. Hạch thường xuất hiện ở cổ, hố thượng đòn, nách, bẹn, có thể gặp hạch trung thất, hạch ổ bụng.

– Tổn thương ngoài hạch tiên phát chiếm khoảng 40% nghĩa là u xuất hiện đầu tiên, ở ngoài các hạch lympho, như: Dạ dày, amidal, hốc mắt, da…

– Lách thường to độ I/II; tuy nhiên, trong u lympho thể lách hoặc giai đoạn muộn của bệnh, lách có thể to độ III/IV.

– Gan to ít gặp hơn và thường kèm theo hạch to và/ hoặc lách to.

– Khoảng < 25% trường hợp có triệu chứng “B” còn gọi là tam chứng B gồm: Sốt, ra mồ hôi đêm, sút cân trên 10% trọng lượng cơ thể trong 6 tháng không giải thích được nguyên nhân.

– Có thể thiếu máu do hạch xâm lấn tủy xương, tan máu tự miễn, cường lách hoặc hiếm hơn là do hiện tượng thực bào tế bào máu.

– Giai đoạn muộn, thường có biểu hiện chèn ép, xâm lấn của mô lympho. Ví dụ như: Hội chứng trung thất, liệt do chèn ép tủy sống, lồi mắt, tắc ruột nếu u ống tiêu hóa…

3.1 Phân biệt với một số hiện tượng nổi hạch khác

Có thể phân biệt hạch ở bệnh nhân u lympho không Hodgkin với một số trường hợp sau:

– Hạch tăng sinh phản ứng hầu hết là hạch to, thường đau, ở gần nơi tổn thương. Hạch to diễn biến cấp nhưng lành tính và trở lại bình thường sau khi khỏi bệnh chính (Ví dụ như hạch dưới hàm to do viêm họng… )

– Hạch lao thường gặp ở dọc cơ ức đòn chũm, tạo thành chuỗi, không đau, nếu kéo dài thường vỡ và chất bã đậu chảy ra ngoài. Hạch đồ và sinh thiết hạch thường thấy tổn thương gồm: Tế bào bán liên, tế bào khổng lồ Langerhans, chất hoại tử bã đậu.

– Hạch ung thư di căn: Trên hạch đồ và sinh thiết hạch thường thấy các tế bào ung thư: kích thước lớn, nhân to, mịn, thường có nhiều hạt nhân, nguyên sinh chất rộng, đôi khi có hốc chế tiết, thường đứng thành đám. Đa số trường hợp phát hiện được cơ quan ung thư nguyên phát.

3.2 U lympho có nguy hiểm không

U lympho có nguy hiểm không còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau như loại u, giai đoạn phát hiện và tình trạng sức khỏe của bệnh nhân. U lympho Hodgkin có thể gây bệnh với mức độ từ nhẹ đến nặng. Tuy nhiên, nếu được phát hiện sớm và điều trị kịp thời, bệnh nhân có thể đạt được kết quả điều trị và tỷ lệ thành công cao, lên tới khoảng 80%. Bệnh nhân trẻ tuổi, có sức khỏe tốt thường có khả năng hồi phục cao hơn. Những người lớn tuổi hoặc có các bệnh nền khác sẽ có tiên lượng kém hơn.

U lympho Hodgkin ở giai đoạn nặng có thể gây ra một số biến chứng nghiêm trọng như suy giảm hệ miễn dịch, thiếu máu, tắc nghẽn hạch bạch huyết, biến chứng thần kinh, gây áp lực lên tim và phổi, di căn đến một số cơ quan khác,…

4. Phòng ngừa bệnh u lympho như thế nào?

Vì u lympho ảnh hưởng đến hệ thống miễn dịch, bạn có thể thực hiện một số biện pháp để ngăn ngừa bệnh, chẳng hạn như hạn chế nguy cơ mắc các bệnh nhiễm trùng và thay đổi lối sống nhằm duy trì một hệ thống miễn dịch khỏe mạnh. Bạn cũng có thể giảm nguy cơ bằng những cách:

Giữ thói quen tập luyện thể dục đều đặn.

– Có chế độ ăn uống giàu trái cây, rau củ và ngũ cốc nguyên hạt.

– Hạn chế các thực phẩm chế biến sẵn và đồ uống chứa nhiều đường.

– Tránh xa thuốc lá.

– Tránh các yếu tố nguy cơ lây nhiễm HIV, chẳng hạn như tiêm chích ma túy hoặc quan hệ tình dục không an toàn với những người không rõ tình trạng nhiễm HIV của họ.

– Duy trì cân nặng hợp lý (chỉ số khối cơ thể dưới 25).

– Uống rượu một cách có kiểm soát hoặc hoàn toàn không uống.