Ung thư phổi là một trong những bệnh ung thư đứng hàng đầu về tỷ lệ mắc và tử vong. Tại Việt Nam ung thư phổi đứng hàng thứ hai về tỷ lệ tử vong do ung thư, chỉ sau ung thư gan. Ung thư phổi không tế bào nhỏ giai đoạn III chiếm khoảng 22% tại thời điểm chẩn đoán ban đầu, giai đoạn này đại diện cho một nhóm các thực thể bệnh không đồng nhất với các phương pháp điều trị đa mô thức bao gồm phẫu thuật, xạ trị và hóa trị. Chỉ định phẫu thuật hết sức cân nhắc ở một số ít trường hợp giai đoạn IIIA, đối với các trường hợp không phẫu thuật được, phương pháp điều trị chủ yếu là tia xạ kết hợp với hoá trị. Hầu hết bệnh nhân, phác đồ kết hợp dựa trên platinum với xạ trị đồng thời đã trở thành phương pháp điều trị lựa chọn đầu tiên trong thập kỷ qua. Tuy nhiên, tiên lượng của bệnh nhân với phương pháp điều trị này là chưa đạt được kỳ vọng, với tỷ lệ sống sót sau 5 năm khoảng 15%–20%.
Durvalumab là kháng thể đơn dòng nhắm vào phối tử PD-L1. Thuốc ức chế sự gắn kết giữa thụ thể PDL1 trên bề mặt tế bào u, tế bào miễn dịch với thụ thể PD1 trên bề mặt tế bào T, qua đó làm tăng hoạt tính tiêu diệt u của tế bào T giúp tế bào T nhận diện và tiêu diệt tế bào u một cách hiệu quả hơn.
Trong thử nghiệm lâm sàng PACIFIC, so với nhóm không được củng cố, Durvalumab được chứng minh làm kéo dài thời gian sống thêm không bệnh tiến triển gấp 3 lần (17,2 tháng so với 5,6 tháng), thời gian sống còn toàn bộ là 47,5 tháng so với 29,1 tháng. Việc củng cố này còn làm giảm tỉ lệ tái phát và di căn xa đặc biệt là di căn hệ thần kinh trung ương. Ngoài ra, trong kết quả từ ASCO 2021, có đến 43% bệnh nhân được điều trị củng cố với durvalumab sau hóa xạ trị đồng thời sống lên đến 5 năm và sau 5 năm, có đến hơn 30% bệnh nhân vẫn chưa tiến triển.
Báo cáo sau đây là trường hợp của một bệnh nhân mắc bệnh ung thư phổi không tế bào nhỏ giai đoạn IIIC được bệnh viện Ung Bướu Nghệ An điều trị thành công bằng phác đồ hóa xạ trị đồng thời, củng cố durvalumab.
BÁO CÁO CASE LÂM SÀNG
Bệnh nhận: Bệnh nhân nam 56 tuổi
Tình trạng bệnh: Ho khan, khó thở và sụt cân. Bệnh nhân được ghi nhận tiền sử hút thuốc 30 bao/năm trong 30 năm.
Chẩn đoán xác định:
- Ung thư phổi (T) không tế bào nhỏ giai đoạn IIIC (T4N3M0).
- Khối u không thể phẫu thuật cắt bỏ, hóa chất và xạ trị kết hợp đồng thời là lựa chọn hàng đầu: Hóa chất Cisplatin + Etoposide kết hợp đồng thời với xạ trị (liều xạ 66 Gy, phân liều 2 Gy/ngày).
Phương pháp điều trị:
- Sau khi hoàn thành hóa xạ trị đồng thời, chụp cắt lớp vi tính đánh giá cho thấy bệnh đạt được đáp ứng một phần, dung nạp tốt, không có tác dụng phụ đáng kể nào.
- Điều trị củng cố bằng durvalumab: Durvalumab 10 mg/kg cứ sau 14 ngày cho đến khi hoàn thành 12 tháng.
Quá trình điều trị:
- Sau 3 tháng chụp cắt lớp vi tính đánh giá: Các tổn thương phổi đã được đánh giá đáp ứng một phần và giảm đáng kể ở tổn thương chính sau 6 tháng, 12 tháng điều trị bằng miễn dịch
- Xét nghiệm định kỳ để loại trừ các tác dụng phụ do miễn dịch, xét nghiệm hormone tuyến giáp (viêm tuyến giáp) và creatinine huyết thanh (viêm thận). Không có tác dụng phụ nào do miễn dịch trong suốt quá trình điều trị bằng durvalumab.
- Bệnh nhân đã hoàn thành 1 năm điều trị bằng durvalumab mà không bị gián đoạn và đạt được sự đáp ứng một phần, u giảm nhiều so với ban đầu, tình trạng kiểm soát bệnh đã được duy trì trong hơn 14 tháng [Hình 5]. Kể từ khi bắt đầu điều trị bằng liệu pháp miễn dịch Durvalumab. Không thấy tái phát hoặc di căn.
KẾT LUẬN
Ca bệnh này báo cáo cho thấy hiệu quả tốt khi điều trị thành công liệu pháp củng cố bằng Durvalumab sau hóa xạ trị cho bệnh nhân ung thư phổi không tế bào nhỏ giai đoạn III không phẫu thuật được. Bệnh đáp ứng một phần và duy trì sự đáp ứng ổn định kéo dài hơn 14 tháng.
