CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ UNG THƯ TIỀN LIỆT TUYẾN

Ung thư tiền liệt tuyến (UT TLT) là bệnh ung thư phổ biến ở nam giới nhiều nước trên thế giới và là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trong số các nguyên nhân gây tử vong do ung thư. Ước tính năm 2020 trên thế giới có khoảng 1.414.259 ca mới mắc, xếp thứ 4 sau ung thư vú, phổi, đại trực tràng. Nguyên nhân bệnh UT TLT chưa được xác định rõ. Các nghiên cứu chưa xác lập được sự liên hệ giữa bệnh với các thói quen hút thuốc lá và uống rượu bia hay các yếu tố dinh dưỡng như ăn nhiều thịt, chất béo…Với sự hữu hiệu của xét nghiệm định lượng PSA và kỹ thuật sinh thiết tuyến tiền liệt, ngày càng có nhiều trường hợp UTTLT được tầm soát và chẩn đoán sớm.

1. Triệu chứng lâm sàng:

Triệu chứng tiết niệu – sinh dục: đái rắt, đái khó, bí đái, đái ngắt quãng, đái máu, đau khi xuất tinh…

Triệu chứng toàn thân: sụt cân, chán ăn, thiếu máu…

Triệu chứng di căn: đau xương, gãy xương, đau ngực, khó thở…

Thăm trực tràng: hầu hết các UTTLT xuất hiện ở vùng ngoại vi của tuyến tiền liệt và có thể được phát hiện qua thăm khám trực tràng khi thể tích khoảng 0,2 mL hoặc lớn hơn. Khám trực tràng nghi ngờ là một chỉ định tuyệt đối sinh thiết tuyến tiền liệt và là một dự báo khả năng ung thư (với điểm Gleason > 7) tuyến tiền liệt rất cao.

2. Cận lâm sàng:

Chẩn đoán hình ảnh đánh giá u và hạch tiểu khung ( siêu âm ổ bụng, siêu âm nội soi trực tràng, chụp cắt lớp vi tính, chụp cộng hưởng từ).

Sinh thiết u qua tầng sinh môn hoặc qua thành trực tràng dưới hướng dẫn của siêu âm để chẩn đoán mô bệnh học.

Chất chỉ điểm ung thư PSA: có giá trị sàng lọc, chẩn đoán, đánh giá kết quả điều trị, theo dõi tái phát.

Cận lâm sàng đánh giá di căn: Xạ hình xương, Xquang ngực, chụp cắt lớp vi tính, PET/CT…

Xét nghiệm đột biến gen: BRCA1/2, mLH1, MSH2, MSH6, PMS2, EPCAM, TP53, PALB2… đánh giá nguy cơ mắc bệnh UTTLT di truyền.

Chẩn đoán xác định UTTLT dựa vào sự khẳng định của giải phẫu bệnh các mẫu bệnh phẩm từ sinh thiết hoặc phẫu thuật

1.Điều trị:

1.1. Nguyên tắc chung:

Lựa chọn phương pháp điều trị tùy theo mỗi giai đoạn.

Giai đoạn khu trú: phương pháp điều trị được lựa chọn là phẫu thuật hoặc xạ trị kết hợp nội tiết.

Giai đoạn muộn: điều trị nội tiết, điều trị hóa chất, xạ trị triệu chứng.

1.2. Phẫu thuật:

Phẫu thuật triệt căn được chỉ định khi u còn khu trú, thời gian sống kỳ vọng trên 10 năm, không có bệnh kèm theo như tim mạch, tiểu đường…

Phẫu thuật cắt 2 tinh hoàn: điều trị nội tiết.

1.3. Xạ trị :

Nguy cơ thấp, mong đợi sống trên 10 năm: xạ trị đơn thuần

Nguy cơ trung bình: xạ trị chiếu ngoài ± xạ trị áp sát ± nội tiết

Nguy cơ cao và rất cao: xạ trị chiếu ngoai + nội tiết

1.4. Nội tiết: chỉ định khi:

Giai đoạn tiến triển tại chỗ

Di căn hạch

Di căn xa

1.5. Hóa chất: chỉ định khi kháng với điều trị nội tiết hoặc phối hợp hóa chất với điều trị nội tiết khi có di căn

Ung thư TLT có tiên lượng tốt nếu phát hiện ở giai đoạn sớm, có thể chữa khỏi, hoặc kéo dài với chất lượng sống đảm bảo. Vì vậy việc khám, phát hiện sớm, và tầm soát UT TLT trên đối tượng nguy cơ cao rất cần thiết. Để có kết quả xét nghiệm, chẩn đoán chính xác nhất, điều trị hiệu quả bạn nên đến khám và điều trị tại những cơ sở y tế khám chữa bệnh chuyên khoa. Bệnh viện Ung Bướu Nghệ An không những đảm bảo chất lượng chuyên môn với đội ngũ y bác sỹ được đào tạo chuyên sâu có chuyên môn cao, cùng hệ thống máy móc công nghệ hiện đại, đầy đủ mà còn nổi bật với dịch vụ khám, tư vấn và chữa bệnh toàn diện, chuyên nghiệp đáp ứng nhu cầu cho người dân Tỉnh Nghệ An cũng như các khu vực lân cận.

Nguồn: GLOBOCAN 2020, HƯỚNG DẪN CHẨN ĐOÁN VÀ ĐIỀU TRỊ MỘT SỐ BỆNH UNG BƯỚU (Ban hành kèm theo Quyết định số 1514/QĐ-BYT ngày 01 tháng 04 năm 2020 của Bộ trưởng Bộ Y tế)